دانش کامپیوتر

والتر هاوسر براتین (Walter Houser Brattain) در سال 1945 در آزمایشگاه‌های بل به عضویت گروهی درآمد که ویلیام شاکلی آن را رهبری می‌کرد. آن‌ها پس از تقریبا دو سال کار بی‌حاصل سرانجام در 16 دسامبر موفق شدند اولین ترانزیستور دنیا را بسازند. براتین دانشمند تجربی گروه و در واکاوی خواص سطوح نیمه‌رسانا متخصص بود؛ او و جان باردین در این‌باره مشارکت فعالی داشتند. براتین روند پیشرفت گروه را در دفترچه یادداشت آزمایشگاهی خود ثبت می‌کرد (شکل 1). تمام پیشرفت‌ها و جزییات مهم عملکرد ترانزیستور با جزییات در این دفترچه قید شده است و لذا امروزه دارایی ارزشمندی در تاریخ علم به شمار می‌رود.

اولین ترانزیستور عملیاتی دنیا حاصل تلاش سه دانشمند به‌نام‌های ویلیام برادفورد شاکلی (1989-1910)، جان باردین (1991-1908) و والتر براتین (1987-1902) بود؛ اختراع آن‌ها دنیای الکترونیک را متحول کرد. ترانزیستور دستگاه نیمه‌رسانایی است که برای تقویت یا قطع و وصل کردن سیگنال‌های الکترونیکی به کار می‌رود. عملکرد اکثر تجهیزاتی که ما روزانه با آن‌ها سروکار داریم، (از جمله تلویزیون، تلفن همراه و کامپیوترها) به خصوصیات ترانزیستورهای مورد استفاده در آن‌ها بستگی دارد و بی‌جهت نیست که عده‌ای نقش ترانزیستور در قرن بیستم را به نقش موتور بخار در قرن نوزدهم تشبیه می‌کنند. آن‌چه در ادامه می‌آید، نخستین بخش از داستان سه‌قسمتی مخترعان ترانزیستور است که به ویلیام شاکلی اختصاص دارد. در دو قسمت بعدی زندگی حرفه‌ای جان باردین و والتر براتین و نقش آن‌ها در اختراع ترانزیستور مرور خواهدشد.

وقتی شوروی سابق اولین انسان را به فضا فرستاد، در مسابقه فضایی با آمریکا بر این کشور برتری آشکاری یافت. این کشور قبلا نیز در سال 1957 اولین ماهواره جهان موسوم به اسپوتنیک 1 را در مدار زمین قرار داده و نیز اولین موجود زنده را که سگی به نام لیکا بود، به فضا فرستاده بود. شوروی می‌خواست در گام بعدی انسانی را به فضا بفرستد و او را سالم به زمین برگرداند تا داستان این سفر تاریخی را برای دیگران نیز تعریف کند. گزینه نهایی آن‌ها یکی از خلبانان باتجربه ارتش به نام یوری گاگارین (1934 تا 1968) بود. سرانجام آن روز فرارسید و یوری گاگارین نخستین انسانی شد که با فضاپیمای وستوک 1 طی سفری 108 دقیقه‌ای به فضا رفت و سالم به زمین بازگشت.

نیکولا تسلا از نمادهای فرهنگ عامه است؛ نماد دانشمندی مستعد و عجیب و مخترعی که جلوتر از زمان خود حرکت می‌کرد و شاید به همین سبب آنچنان که باید درک نشد. کتاب‌ها و فیلم‌های مستند درباره او داستان‌های جذابی تعریف می‌کنند؛ گرچه او نیز به قهرمان فیلم‌ها و داستان‌های مصور تخیلی بی‌شباهت نبود. جایگاه این ابرقهرمان دنیای علم چنان اسطوره‌ای است که حتی ادیسون را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. اما آیا همه اختراعاتی که به وی نسبت می‌دهند واقعا کار او بود؟ در ادامه، شماری از بزرگ‌ترین دستاوردهای تسلا و نیز برخی از ایده‌های جاه‌طلبانه‌ای که او موفق به اجرای‌شان نشدند را مرور می‌کنیم.