هوش مصنوعی

هوش مصنوعی در چند سال اخیر در حوزه امنیت پیشرفت‌های قابل توجهی داشته اشت. این پیشرفت‌ها به اندازه‌ای عمیق و چشم‌گیر بوده‌اند که برخی از کارشناسان پیش‌بینی کرده‌اند با ورود جدی هوش مصنوعی به عرصه امنیت، ضدویروس‌های رایج امروزی برای همیشه به تاریخ خواهند پیوست، زیرا بخش اعظمی از فرآیندها بر عهده هوش مصنوعی است و این فناوری شناسایایی بدافزارها را به سبک خود انجام می‌دهد.

استارت‌آپ نوپای گراف‌کور (Graphcore) که عمری دو ساله دارد و با هدف تولید نسل جدیدی از تراشه‌های هوش مصنوعی تأسیس شده حالا توجه سرمایه‌گذاران بزرگی همچون بی‌اِم‌و، مایکروسافت‌، سامسونگ و دل را به خود جلب کرده است. هدف نهایی بنیان‌گذاران گراف‌کور، عرضه تراشه‌های هوش مصنوعی چندمنظوره به بازار است. آن‌چه در ادامه می‌آید اشاره‌ای است مختصر به تلاش این استارت‌آپ و تراشه‌ای که عرضه کرده است. شاید در اینجا بهتر بود که بیشتر به ساختار داخلی تراشه و معماری به‌کار رفته در آن می‌پرداختیم، اما در لابه‌لای سطور، نکاتی وجود دارد که توجه به آن‌ها خالی از لطف نیست به ویژه بخش مربوط به شکل‌گیری شرکت که به نظر من بسیار جای تمرکز دارد.

برای آموزش شبکه‌های عصبی، توان پردازشی زیادی را هدر می‌دهیم، زیرا شبکه‌هایی بزرگ‌تر از آن‌چه نیاز داریم را انتخاب می‌کنیم تا شانس بیشتری برای آموختن داشته باشند. فرایند آموزش چنین شبکه‌ای چندین روز زمان می‌برد و تأمین توان پردازشی آن پرهزینه است. چه می‌شد اگر می‌توانستیم شبکه‌های کوچک و منطبق با نیازمان را آموزش دهیم؟ این پرسشی است که محققان آزمایشگاه علوم کامپیوتر و هوش مصنوعی دانشگاه اِم‌آی‌تی سعی کرده‌اند پاسخی برای آن بیابند. آن‌ها دریافته‌اند که می‌توان اندازه یک شبکه را بسیار کوچک کرد به‌گونه‌ای‌ که پس از آموزش، همان عملکرد شبکه اصلی را داشته باشد. به بیان دیگر می‌توانیم با شبکه‌ای کوچک‌تر شروع کنیم و با صرف زمان و هزینه کمتر به همان نتیجه برسیم.

این یادداشت، سومین و احتمالا واپسین یادداشت در مقطع فعلی در مورد تفکر انتقادی است. در نخستین آن‌ها در شماره ۲۱۴ شبکه، شمایی کلی از تفکر انتقادی و مولفه‌های اساسی تشکیل‌دهنده آن، تعریف عملیاتی و ضرورت پرداختن به این مقوله را مورد کنکاش قرار دادم. در دومین یادداشت، در شماره ۲۱۶ شبکه، تعاریفی رسمی‌تر از تفکر و تفکر انتقادی از متفکران این حوزه ارائه دادم و منابعی به زبان فارسی در این زمینه معرفی کردم. در این یادداشت هم تلاش کردم تا به رابط ماشین و هوش مصنوعی با تفکر انسانی و به ویژه تفکر انتقادی نگاهی بیندازم. امیدوارم که طرح این موضوع، آغازی باشد برای دوستانی که کم‌تر با این مقوله آشنا بوده‌اند و انگیزه‌ای باشد برای مطالعات عمیق‌تر در این زمینه.