موشک فالکون هوی، طرح دیوانه‌واری که به واقعیت تبدیل شد

راکت فالکون هوی که در تاریخ ۶ فوریه (۱۷ بهمن) به فضا پرتاب شد مجهز به یکی از قدرتمندترین سامانه‌های فنی و محاسباتی بود که تا به امروز طراحی شده است. این راکت پنج میلیون پوندی در میان انبوهی از دود و با صدایی رعدآسا زمین را به مقصد مریخ ترک کرد. در فیلم‌های انتشار یافته مشاهده می‌کنید این راکت را سه تقویت‌کننده قدرتمند که قابلیت استفاده مجدد دارند پشتیبانی می‌کنند. تقویت‌کنندهایی که انرژی لازم برای فرستادن اتومبیل تسلا (رودستر) به همراه آدمکی که لباس فضایی بر تن کرده بود (و به Starman مشهور بود) را تامین کرده تا این موشک مسیر خود به سمت مدار سیاره مریخ را با موفقیت طی کند. مهم‌ترین دغدغه ایلان ماسک، بنیان‌گذار اسپیس‌ایکس این بود که ممکن است این موشک با نیرویی معادل یک میلیون هشتصد کیلوگرم مواد منفجره از نوع TNT یکبار دیگر تجربه تلخی که چند سال پیش به وجود آمده بود را تکرار کرده و منفجر شود.

اما روز سه‌شنبه همه چیز خوب پیشرفت و این موشک با موفقیت توانست از ایستگاه فضایی جان اف کندی و از روی سکوی 39A با موفقیت بلند شود. سکویی که در سال 1969 برای اولین بار به منظور ماموریت ماه مورد استفاده قرار گرفت. پیش از پرتاب موفقیت‌آمیز این موشک الون ماسک در توییتر نوشت: «این یک پرتاب حیرت‌انگیز خواهد بود، ما برای آن‌که اطمینان حاصل کنیم همه چیز خوب پیش‌ می‌رود، برنامه خود را با نیم ساعت تاخیر آغاز می‌کنیم تا ورزش باد به حد مطلوب برسد.»

پس از پرتاب موفقیت‌آمیز این راکت و قرار دادن ماشین قرمز رنگ ورزشی در مدار موردنظر ایلان ماسک در کنفرانس مطبوعاتی حضور پیدا کرد و اعلام کرد: «بدون شک این هیجان‌برانگیزترین تجربه‌ای بود که تا به امروز داشته‌ام. پرتاب موفقیت‌آمیز Falcon Heavy به من نشان داد که موضوعات به ظاهر دیوانه‌وار می‌توانند به واقعیت تبدیل شوند. بدون اغراق باید بگوییم هیچ‌گاه تصور نمی‌کردم در این راه موفق شویم.»

فالکون هیوی اولین راکت سنگین وزن با قابلیت استفاده مجدد در جهان است

در حالی که ما شاهد یک پرتاب آزمایشی برای فالکون هوی بودیم، اما اسپیس ایکس هدف از این پرتاب را قرار دادن رودستر در فاصله 250 میلیون مایل دورتر از زمین اعلام کرده است. در این سفر دوربین‌ها و حس‌گرهایی در بخش بالایی موشک قرار گرفتند تا جزییات این پرتاب و لحظات حساس را ضبط کرده و برای زمین ارسال کنند. پرتاب این راکت به فضا همراه با محوله آن و قرار دادن موفقیت‌آمیز این محوله در فضا از طریق فالکون هوی که تک موتوره بود، رویکردی است که در ماموریت‌های دیگر نیز شاهده آن خواهیم بود. آقای ماسک بر این باور است که اسپیس ایکس می‌تواند به زودی فالکون دیگری را به فضا پرتاب کند. ماسک یک روز قبل از پرتاب  این راکت در یک کنفرانس خبری اعلام کرد: «موتورهای مرحله اول یکسان هستند، همچنین از تقویت‌کنندهای معمولی در این زمینه استفاده شده است. این تقویت‌کننده مرکزی است که نقش کلیدی را در این زمینه بازی می‌کند.»

اسپیس ایکس در شرایطی ایستگاه Pad 39A را از ناسا اجاره کرده بود که آقای ماسک نگرانی زیادی در خصوص پرتاب داشت. او در کنفرانس خبری خود اعلام کرد: «اگر این موشک منفجر می‌شد، طبعات این انفجار بسیار زیاد بود. با خود می‌گفتم اگر قرار است این برنامه با مشکل روبرو شده و شکست بخورد، بهتر است این اتفاق در حین ماموریت و نه در ایستگاه کندی به وجود آید.» اما پرتاب موفقیت‌آمیز این موشک همراه با رودتسر ماسک و آن هم در شرایطی که آهنگ فیلم یک ادویسه فضایی از آن به گوش می‌رسید نه تنها برای همگان شگفت‌آور بود، بلکه برای خود آقای ماسک نیز ارسال این محموله به فضا عجیب بوده است. اما تقریبا همه فیزیک‌دانان جهان بر این موضوع اتفاق نظر دارند که پرتاب موفقیت‌آمیز فالکون هیوی که هر پرتابش نزدیک به 90 میلیون دلار هزینه دربردارد، بدون شک زمینه‌ساز شکل‌گیری عصر جدیدی در صنعت هواو فضا خواهد شد.

جالب است که آقای ماسک در کنفرانس خبری خود اظهار داشت: «این پرتاب موفقیت‌آمیز نشان داد که ما در حال ورود به عصری هستیم که قادر هستیم محموله‌های فوق سنگین را نیز به فضا ارسال کنیم. این موفقیت بزرگ نشان داد که بازی برای سایر موشک‌های سنگین وزن رو‌به‌اتمام است.» نکته قابل توجهی که در ارتباط با فالکون هیوی وجود دارد به هزینه‌های کم این موشک و تقویت‌کننده‌های 134 فوتی آن باز می‌گردد که هر یک از آن‌ها ده‌ها میلیون دلار هزینه در بر داشته‌اند. دو تقویت‌کننده‌ای که در موشک جدید به‌کار گرفته شده‌اند با موفقیت توانستند روی ایستگاه‌های تعبیه شده فرود آیند. اما تقویت‌کننده مرکزی که قرار بود روی یک سکوی دریایی واقع در اقیانوس اطلاس روی جایگاه مربوطه فرود آید موفق نشد این‌کار را انجام دهد و با سرعت 300 مایل بر ساعت با سطح آب برخورد کرد. این تقویت‌کننده به واسطه عدم وجود نیروی محرکه لازم و به واسطه مشکلی که برایش به وجود دو پروانه مربوط به سکوی دریایی خود را نابود کرد و در نتیجه سکوی مورد نظر مملو از قطعات ریز و درشتی شد که این خرابی را به همراه آورد.

ماسک در این ارتباط گفته است: «این یک صحنه جذاب مشابه با آن چیزی است که در فیلم‌ها مشاهده می‌کنید. به واسطه آن‌که دوربین منفجر نشده است، ما می‌توانیم در آینده صحنه‌های مربوط به این حادثه را به شما نشان دهیم. اسپیس ایکس به هیچ عنوان در نظر نداشت از سه تقویت‌کننده فوق استفاده مجدد کند، اما سرانجام تصمیم گرفتیم در مکانی دیگر از این دو تقویت‌کننده دومرتبه استفاده کنیم.»

در حالی که اصل این ماموریت با موفقیت همراه بود و هر دو تقویت‌کننده جانبی با موفقیت و به منظور استفاده مجدد به زمین بازگشتند و همچنین در محل‌های پیش‌بینی شده بر زمین فرود آمدند، اما همان‌گونه که اشاره شد تقویت‌کننده مرکزی موفق نشد به درستی روی کشتی خودکار اسپیس ایکس فرود آید. اما نکته مهمی که وجود دارد این است که در حال حاضر و همان‌گونه که آقای ماسک اشاره داشت، فالکون هوی لقب قدرتمند‌ترین راکت جهان را از آن خود کرده است. راکتی که با موفقیت توانسته است محموله‌ای به وزن 64 تن را به مدارهای پایین زمین ارسال کند. این توان درست دو برابر بیشتر از سایر راکت‌هایی است که امروزه به کار گرفته می‌شوند. این آزمایش فراتر از یک نشستن و برخواستن ساده بود، آزمایش موفقیت‌آمیز فالکون نشان داد انسان از این پس قادر است ماهواره‌های قدرتمند یا حتا تجهیزات فضایی فوق سنگین را بدون مشکل خاصی به فضا ارسال کند.

تاریخچه این آزمایش‌ها به کجا می‌رسد

برای پاسخ‌گویی به این پرسش باید به هفت سال قبل بازگردیم. زمانی که شرکت تحت مدیریت آقای ماسک (اسپیس ایکس) اعلام داشت که در نظر دارد راکت قدرتمندی به نام فالکون هوی را تولید کند. راکتی که قرار است ظرف مدت 2 الی 3 سال ساخته شده و به فضا ارسال شود. اما پس از آغاز به کار مشخص شد که پیچیدگی‌های فنی و زیرساختی چنین طرحی فراتر از پیش‌بینی‌های اولیه بوده است و در نتیجه فرآیند ساخت و آزمایش نهایی چهار سال به طول انجامید.

پرتاب موفقیت‌آمیز این موشک چه دستاوردهایی برای ما به همراه دارد؟

همان‌گونه که اشاره داشتیم این پرتاب موفقیت‌آمیز نشان داد که امکان ارسال ماهواره‌های به مراتب بزرگ‌تر به فضا امکان‌پذیر است. به گفته برخی از کارشنان برخی کشورهای عربی ممکن است از این موشک برای ارسال یک ماهواره ارتباطی قدرتمند استفاده کنند. از طرفی ارسال ماهواره‌های بزرگ به منظور دسترسی بهتر به اینترنت پهن‌باند، امکان‌پذیر خواهد بود. ارسال روبات‌های بزرگ با توانایی‌های بیشتر به سطح کرات مختلف یکی دیگر از دستاوردهای این پروژه عظیم است. ارسال تلسکوپ‌هایی به مراتب قدرتمندتری همچون James Webb  با دردسر کمتری انجام خواهد گرفت.

اتومبیل رودستر به همراه آدمک درون آن چه شده‌اند؟

ماسک در توییتی اعلام کرد مرحله بالایی راکت با موفقیت پروسه سوخت را پشت سر گذاشته و در مدار میان زمین و مریخ مستقر خواهد شد. ماسک تصویری از مسیر حرکت خودرو منتشر کرده و گفته است، سومین پروسه رودستر پس از آن‌که مدار مریخ را با موفقیت پشت‌ سرگذاشت به سمت کمربند سیارک‌ها در حال حرکت است. انتظار می‌رود دوربین‌هایی که به خودروی قرمز رنگ متصل هستند، تصاویر بکری را برای زمین ارسال کنند.  بخش بالایی راکت فالکون که ماشین رودستر نیز در آن قرار داشت، نزدیک به شش ساعت در میان طیف گسترده‌ای از میدان‌های مغناطیسی قدرتمند حول کمربند ولن آلن زمین به شکل شناور در حرکت بوده است و در این مدت توانست تصاویر نابی را برای زمین مخابره کنند. ماسک در بخشی از صحبت‌های خود گفت: «به واسطه ذرات معلق در فضا حدس می‌زنیم که صدمات جدی به ماشین وارد شود. کمربند یاد شده یک محیط رادیواکتیویته است که به مراتب از اعماق فضا قدرتمندتر است.» لازم به توضیح است که این تشعشعات رادیواکتیویته هیچ‌گونه تاثیر منفی روی تجهیزات الکترونیکی نداشته و در نتیجه بخش بالایی موشک را خراب نکرده‌اند. همچنین به محض روشن شدن موتورها، ماشین تسلا شتابی برابر با 24,600 مایل بر ساعت پیدا کرده و ماشین را در مدار دو سیاره زمین و ماه قرار داده است. ماشینی که همواره (به صدها میلیون سال) در مدار زمین و مریخ در حال حرکت خواهد بود. به نظر می‌رسد آقای ماسک از هم اکنون خود را آماده می‌کند تا یک سفینه فضایی را با موفقیت به مریخ ارسال کرده و در آن فرود آورد.

منتظر فالکون سوپرهوی هم باشید

ایلان ماسک در این کنفرانس مطبوعاتی اعلام کرد این تنها سرآغازی بر یک تحول بزرگ است. تحولی که در آن قرار است سامانه‌ای قدرتمندتر و انعطاف‌پذیرتر آماده شود. آقای ماسک می‌گوید امکان اضافه کردن دو تقویت‌کننده دیگر نیز وجود دارد. به‌طوری که قدرت این راکت چند برابر شده و قادر خواهد بود محموله‌هایی به مراتب سنگین‌تر از ماشین را به سیاره‌ای بسیار دور همچون پلوتو ارسال کند.