راهنمای خرید رک سرور مناسب با فعالیت‌های کسب‌وکار

رک چیست و چرا به آن نیاز داریم؟

در هر سازمان و شرکت بزرگی که شبکه‌های کامپیوتری وظیفه انتقال اطلاعات را بر عهده دارند، یک اتاق سرور وجود دارد. بانک‌ها مثال خوبی در این زمینه هستند. به‌طور معمول، در اتاق سرور تمامی تجهیزات شبکه قرار دارند و افراد خیلی کمی اجازه ورود به این اتاق‌ها را دارند. راهکار اصولی محافظت از سرورها قرار دادن آن‌ها درون محفظه‌ای است که امنیت لازم را داشته باشد. این محفظه ایمن که برخی قابلیت‌های ضروری در آن تعبیه شده و تجهیزات شبکه در آن قرار می‌گیرند رک‌سرور نام دارد. سازمان‌ها پیش از خرید یک رک باید شرایط محیطی، تعداد تجهیزات شبکه و نیازمندهای‌ خود را مشخص کنند و در مرحله بعد بر مبنای بودجه‌ای که در نظر گرفته‌اند به سراغ خرید رک مناسب بروند. بهتر است پیش از آن‌که دست به جیب شوید و رک‌سروری خریداری کنید که شاید جواب‌گوی نیازهای شما نباشد، این مقاله را تا انتها مطالعه کنید. 

قبل از خرید رک‌ به چه نکاتی باید دقت کنیم؟

قبل از خرید رک بررسی کنید چه تجهیزات و با چه ابعادی قرار است در رک قرار بگیرند. اگر نسبت به این موضوع بی تفاوت باشید در زمان خرید رک هزینه بیهوده‌ای را صرف می‌کنید، زیرا ممکن است رک بزرگی خریداری کنید که فضای خالی آن هیچ‌گاه به کار نیاید یا برعکس رک‌سروری خریداری کنید که بیش از اندازه کوچک است و در آینده مجبور شوید رک بزرگ‌تری خریداری کنید. 
دومین نکته مهمی که باید به آن دقت کنید ارتفاع رک است. اگر در زمان خرید به ارتفاع رک دقت نکنید ممکن است رک‌سروری خریداری کنید که ارتفاع آن از ارتفاع محلی که برای آن در نظر گرفته‌اید بیشتر باشد. به این موضوع نیز دقت کنید که قیمت یک رک 32 یونیت با یک رک 42 یونیت تفاوت محسوسی دارد. 
سومین فاکتور مهمی که باید به آن دقت کنید نوع طراحی رک است. رک‌ها عمدتا توسط پیچ و مهره بسته می‌شوند، اما رک‌هایی وجود دارد که شاسی آن‌ها جوش داده شده‌اند و فاقد هرگونه پیچ و مهره‌ای هستند. بهتر است به دنبال خرید رک‌هایی باشید که امکان باز کردن آن‌ها وجود دارد، زیرا در زمان جابه‌جایی ممکن است به دفتری نقل مکان کنید که عرض چارچوب دیوار از عرض رک کمتر باشد. 
چهارمین فاکتور مهمی که باید به آن دقت کنید، وزن تجهیزاتی است که درون رک قرار می‌گیرند. رک‌ها آستانه تحمل مشخص دارند و نباید از یک رک نه چندان مستحکم انتظار داشته باشید وزن تجهیزات سنگین شبکه و به ویژه یو‌پی‌اس‌ها را تحمل کند. در ارتباط با این فاکتور کمی بیشتر هزینه کنید و رکی با چارچوب قوی خریداری کنید، زیرا رک‌های با چارچوب ضعیف به مرور زمان دچار خمیدگی می‌شوند. 
پنجمین فاکتور مهم سطح ایمنی رک است. بیشتر رک‌های امروزی با درب‌های مجهز به قفل به بازار عرضه می‌شوند. اگر درب رک فاقد قفل است بهتر است از قفل ریتال برای ایمن‌سازی آن استفاده کنید. 
ششمین فاکتوری که باید به آن دقت کنید نوع درب رک است. رک‌هایی که درب آن‌ها توری است اجازه می‌دهند هوا به شکل بهتری در جریان باشد و اجازه نمی‌دهند گرمای ایجاد شده توسط سرورها درون رک‌ حبس شود. پیشنهاد می‌کنیم از رک‌های مجهز به درب‌های توری استفاده کنید. 
هفتمین فاکتور مهم، انتخاب یک برند شناخته شده است. بهتر است به سراغ خرید رک‌هایی بروید که در صورت بروز مشکل در پیدا کردن لوازم جانبی و یدکی آن مشکل خاصی نداشته باشید. امکان پیدا کردن قطعات یدکی یکسری از برندها در ایران امکان‌پذیر نیست. 

پنج اصل مهم  در زمان خرید رک سرور

1. نحوه خنک‌سازی رک‌سرور

با افزایش دما توسط تجهیزاتی همچون سرورها نقش رک‌ها در خنک‌سازی به خوبی نمایان می‌شود. نوع رک‌سروری که انتخاب می‌کنید در پیاده‌سازی استراتژی‌های خنک‌سازی نقش اساسی دارد. گرمایی که توسط سرورها ایجاد می‌شود، واقعا دردسرساز است. اگر استراتژی شما برای خنک‌سازی سرور به‌کارگیری هوای اتاق سرور است، بهتر است به سراغ رک‌هایی بروید که روی درب آن‌ها سوراخ‌هایی قرار دارد یا در حالت کلی به دنبال یک رک باز باشید. اگر از رک‌سرورهای کاملا بسته استفاده می‌کنید باید به فکر خنک‌کننده‌های مایع یا فن‌های پر قدرت باشید و همچنین به فکر خرید سامانه‌های تهویه هوا (CRAC) سرنام Computer Room Air Conditioning باشید. 
خنک‌کننده مایع و جریان مطبوع : در این روش به دلیل این‌که گرمای زیادی تولید می‌شود، هوای خنک به شکل مستقیم توسط تجهیزات خاصی به درون رک هدایت می‌شود. در این روش برای هدایت هوای سرد در بخش جلویی رک از مایع خنک‌کننده استفاده می‌شود. سامانه‌های مبتنی بر جریان مطبوع بیشتر در اتاق‌های سرور فاقد تجهیزات CRAC استفاده می‌شوند. 
هرچه دمای رک‌سرور کم باشد امکان قرار دادن سرورهای بیشتری در آن وجود دارد. استراتژی که برخی از شرکت‌ها اتخاذ می‌کنند به این صورت است که بخشی از رک به عمد خالی نگه داشته می‌شود (تجهیزات غیر ضروری در آن قرار نمی‌گیرند) تا گرمای زیادی ایجاد نشود. 
کنترل جریان هوای رک: کنترل جریان هوا نقش بسیار مهمی در طول عمر قطعات دارد. هرچه درجه حرارت سرورها افزایش پیدا کند، راندمان سرورها کم می‌شود. به همین دلیل برخی از شرکت‌ها رک‌هایی خریداری می‌کنند که کانال‌های داخلی خالی برای مدیریت بهتر کابل‌ها و جریان هوا دارند و همچنین تعداد PDUهای درون رک را به حداقل می‌رسانند تا فضای بیشتری برای جریان هوا ایجاد شود.
رک‌سرور باید در اتاق سرور باشد: افزایش مصرف انرژی به میزان قابل توجهی هزینه‌ها را افزایش می‌دهد و در نهایت یک شرکت را مجبور می‌کند برخی از سرویس‌های فناوری‌اطلاعات را غیرفعال کند تا هزینه برق مصرفی کم شود. نکته‌ای که برخی از شرکت‌ها به آن دقت نمی‌کند پیاد‌ه‌سازی درست استراتژی راهرو سرد و گرم است. پیاده‌سازی درست این استراتژی به معنای آن است که هوای خنک نباید به سادگی از رک‌ها خارج شود. به همین دلیل است که شرکت‌های بزرگ اتاقی به‌نام اتاق سرور دارند.   

مطلب پیشنهادی

برقراری یک ارتباط پایدار

راهنمای خرید بهترین روترهای موجود در بازار ایران

2. از جدیدترین فناوری‌های تامین انرژی استفاده کنید

واحد توزیع برق (PDU) سرنام Power Distribution Unit  به شکل یکسان جریان الکتریسیته را توسط نوار برق (power strip) به سرورها هدایت می‌کند. نوارهای برق نصب شده روی رک‌ها به شکل اختصاصی برای این محصولات طراحی می‌شوند و به شکل عمودی یا در پشت ستون‌های رک‌ها نصب می‌شوند. نوارهای انتقال انرژی به دو گروه استاندارد و هوشمند تقسیم می‌شوند. نوارهای انتقال انرژی استاندارد می‌توانند اطلاعات مفیدی در ارتباط با شاخص‌های جایگزینی فیوزها و خروجی‌های جاری ارائه می‌کنند، منتها باید به شکل دستی و در محل مدیریت شوند. نوارهای انتقال انرژی هوشمند قابلیت کنترل از راه دور دارند و به مدیران شبکه اجازه راه‌اندازی دوباره سرور و تجهیزات را می‌دهند. مدیران شبکه می‌توانند با اتصال به اینترنت از هر مکانی مشکلات سرور را برطرف کنند و آن‌را به وضعیت آنلاین باز گردانند. این ویژگی راهگشا زمان عیب‌یابی مشکلات را کاهش می‌دهد و مانع از آن می‌شود تا فعالیت‌های مهم کسب‌وکارها با اختلال جدی روبرو شود. تجهیزات تامین انرژی کنترل از راه دور به مدیران اجازه می‌دهند از فناوری‌های پیشرفته توزیع برق همچون برق سه فاز به بهترین شکل استفاده کنند. فناوری جریان سه فاز مختص به تجهیزات مدیریت از راه دور نیست و می‌تواند جایگزین برخی از راه‌حل‌های سنتی شود. در مقایسه با جریان تک‌فاز، جریان سه‌فاز از مدارهای کمتری استفاده می‌کند، یک جریان متعادل ارائه می‌کند و تعداد واحدهای توزیع برق را کاهش می‌دهد. 

3. یک رک با اندازه مناسب انتخاب کنید

یک رک‌سرور با فضای داخلی کافی برای نصب تجهیزات فعلی شبکه مناسب است، اما اگر احساس می‌کنید در آینده ممکن است نیازها افزایش پیدا کنند و مجبور به خرید تجهیزات بیشتری شوید باید آینده‌نگر باشید. تجهیزات رک‌مونت با استانداردهای Rack Units  یا Rack U تصویب شده توسط استاندارد صنایع الکترونیک (EIA) محاسبه می‌شوند. واحد اندازه‌گیری ارتفاع در رک، یونیت است. هر یونیت برابر با 4.445 سانتیمتر است. دقت کنید در زمان محاسبه فضای موردنیاز تجهیزات شبکه، باید برآوردی از تجهیزات جانبی همچون دستگاه‌های نظارت تصویری، دستگاه‌های مدیریت از راه دور، مانیتورها و یو‌پی‌اس‌ها داشته باشید. اجازه دهید این موضوع را با ذکر مثالی بهتر بررسی کنیم. اگر به 20 سرور با دو یونیت نیاز دارید، به رک‌سروری 44 یونیتی نیاز دارید تا لوازم جانبی همچون پچ‌پنل (یک یونیت) و یک یوپی‌اس با دو یونیت را در آن قرار دهید.   

مطلب پیشنهادی

تامین مداوم برق مرکز داده

راهنمای انتخاب UPS خوب برای تامین انرژی مراکز داده

4. ایمنی فیزیکی رک را جدی بگیرید

امنیت فیزیکی رک‌سرور به معنای آسودگی خیال و محافظت از اطلاعات حیاتی کسب‌وکار است. روش‌های مختلفی برای تامین امنیت رک‌سرورها وجود دارد. ابتدا وضعیت قفل‌های جلو و عقب درب‌های رک سرور را بررسی کنید. بیشتر رک‌سرورها چنین قابلیتی دارند. در مدل‌های جدیدتر گزینه‌ای برای کارت‌های هوشمند (Smart Card) و کنترل دسترسی مشترک (CAC) در نظر گرفته شده است. در مرحله بعد برای تامین امنیت رک‌سرور از دوربین‌های مداربسته برای نظارت بر رک سرور استفاده کنید. علاوه بر این‌که به سرپرست شبکه اجازه می‌دهید به‌طور مداوم وضعیت برق، نشتی آب‌، درجه حرارت و سایر متغیرها را بررسی کند و به شکل خودکار هشدارها را زمانی که وضعیت از حالت عادی خارج می‌شود از طریق SMTP/SMS/SNMP
دریافت کند، بهتر است از حس‌گرهای هوشمندی که مجهز به ویژگی باز بودن عادی (normally open) یا بسته بودن عادی (normally closed) هستند روی درب رک‌ها استفاده کنید تا هر زمان درب رک‌ها به شکل غیر متعارف و خارج از برنامه باز شدند، هشدار یا پیغامی برای مدیر یا سرپرست شبکه ارسال کنند. در آخرین مرحله باید وضعیت پنجره‌های اتاق سرور، درب‌های ایمن، تعداد ورودی‌ها به اتاق سرور و دور بودن اتاق سرور از محل تردد را بررسی کنید. 

5. طراحی رک‌سرور متناسب با نیاز کاری

بیشتر تولیدکنندگان و فروشندگان رک‌سرور به مشتریان اجازه می‌دهند رک‌سروری مطابق با ملزومات کسب‌وکارشان خریداری کنند. در برخی از موارد تنوع رک‌سرورهای یک تولیدکننده به اندازه‌ای زیاد است که مشکل خاصی در این خصوص وجود ندارد. در زمان خرید باید وضعیت قفسه‌ها (ثابت یا متغیر بودن)، ریل‌ها، پایه‌ها، پنل‌های بالایی و جانبی و نحوه دفع حرارات که به آن اشاره شد بررسی شوند. 

انواع رک‌ها

رک دیواری

رک‌های دیواری به‌طور معمول در ابعاد 4، 5، 6، 7 و 9 یونیت و عمق 35، 45 و 60 سانتی‌متر ساخته می‌شوند، امکان باز کردن آن‌ها از بغل و چرخش آن‌ها تا 100 درجه وجود دارد و دسترسی به فضای پشت رک‌ها امکان‌پذیر است. کید رک برای نصب کلیدهای کوچک غیر رکمونت روی دیوار استفاده می‌شود که عمق آن تنها 29 سانتی‌متر است. در میان رک‌های مختلف دیواری، رک‌های 9 یونیت تنوع بیشتری دارند و پنل‌های کناری آن‌ها بدون مشکل باز می‌شود. 

رک ایستاده

رک‌های ایستاده 4 پایه ثابت، 4 چرخ  و یک بسته پیچ و مهره دارند. این رک‌ها مجهز به فن هستند که امکان اضافه کردن فن‌های بیشتر وجود دارد. رک‌های ایستاده در مقایسه با رک‌های دیواری یک مزیت بزرگ دارند. رک‌های فوق به مدیران شبکه اجازه می‌دهند تمامی قطعات شبکه (سوییج‌ها، روترها، سرورها، یو‌پی‌اس‌ها و سایر ملزومات را به ساده‌ترین شکل در رک قرار دهند و بدون مشکل آن‌ها را مدیریت کنند. ارتفاع رک‌های ایستاده از 14 یونیت شروع می‌شود و به 47 یونیت و عمق آن‌ها به 60، 80 و 100 سانتی‌متر می‌رسد. ورودی‌های کابل‌ها در بالا و پایین رک قرار دارد و جنس بدنه درب‌ها شیشه‌ای، فریم‌دار یا تلقی است. همان‌گونه که در مقدمه به آن اشاره شد، رک‌های ایستاده این توانایی را دارند تا رک‌‌های شبکه، رک‌های مخابراتی، رک‌های سرور و سایر ملزومات شبکه را در خود جای دهند. در مراکز داده بیشتر از رک‌های ایستاده استفاده می‌شود، زیرا این رک‌ها می‌توانند وزن زیادی را تحمل کنند، عملکرد بالایی دارند و امنیت خوبی را ارائه می‌کنند. رک‌های مرکز داده در قالب مجموعه‌ای در اتاق سرور در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند. در رک‌های ایستاده امکان نصب 1 تا 4 فن وجود دارد، هرچند در حالت پیش‌فرض تنها یک فن قرار دارد. در رک‌های ایستاده می‌توان پاور ماژول‌های 8 و 9 پورتی افقی را نصب کرد که البته بسته به ارتفاع رک امکان نصب پاورماژول‌های عمومی نیز وجود دارد.   

مطلب پیشنهادی

نگاهی به وضعیت مراکز داده، ابرها و خودکارسازی

مراکز داده نرم‌افزار محور خواهند شد

متعلقات رک

کیس رکمونت: کیسی است که امکان نصب افقی آن در رک وجود دارد. این کیس‌ها در ارتفاع 1 تا 9 یونیت و همراه با یک پاور 400 واتی به بازار عرضه می‌شوند. این کیس‌ها به درب‌های قفل‌دار و فیلترهای گردوغبار تجهیز شده‌اند تا به‌طور اتفاقی دکمه پاور یا ریست که باعث خاموش شدن سامانه و شبکه می‌شود فشار داده نشود. عملکرد این کیس‌ها همانند کیس‌های عادی است و تنها به لحاظ ظاهر متفاوت از کیس‌های عادی هستند. کیس‌های رکمونت را می‌توان روی رک‌های استاندارد شبکه نصب کرد. عمق این کیس‌ها در حدود 30 تا 80 سانتی‌متر است و امکان قرار دادن 2 تا 8 هارددیسک در آن‌ها وجود دارد. چیدمان درگاه‌ها، تعداد فن‌ها و نحوه به‌کارگیری تجهیزات در این کیس‌ها یکسان نیست و هر کیس رکمونت سبک خاص خود را دارد. فنی که درون این کیس‌ها نصب می‌شود 12 x 12 سانتی‌متر است.

پچ‌پنل: پچ‌پنل یک قطعه مستطیلی است که روی آن یکسری پورت شبکه است. در زمان کابل‌کشی یک ساختمان، سوکت‌های مختلفی در اتاق‌ها و راهروها قرار می‌گیرد که شاید بدون استفاده باشند، اما زمانی که کارمندان یک سازمان زیاد می‌شوند از این سوکت‌ها برای اتصال به شبکه استفاده می‌کنند. متخصصان حرفه‌ای شبکه برای آن‌که در آینده مشکلی از بابت کمبود سوکت‌ها رخ ندهد از پچ‌پنل استفاده می‌کنند تا تمامی کابل‌های متصل به سوکت‌ها در نقطه‌ای مرکزی در رک قرار گیرند و هر زمان نیاز بود سوکت با استفاده از یک کابل کوچک شبکه به سوئیچ متصل شود. در این حالت برای هر پورت در پچ‌پنل شماره‌ای مشخص می‌شود تا امکان مدیریت سوکت‌های درون اتاق‌ها به سادگی فراهم شود. 

طبقه ثابت: طبقه‌های ثابت رک‌ها به سه مدل یک و دو یونیتی و تخت (بسته به نوع رک عمق 80، 60 و 100 سانتی‌متر دارند.) تقسیم می‌شوند. طبقه‌های یک یونیتی تنها در جلو رک‌ها قرار می‌گیرند و عمدتا برای قرار دادن تجهیزاتی که وزن زیادی ندارند استفاده می‌شوند. طبقه‌های دو یونیتی برای تجهیزاتی با وزن متوسط و طبقه‌های تخت ثابت که در چهار طرف رک قرار می‌گیرند برای قرار دادن تجهیزات سنگین همچون سرورهای تاور، مانیتور، UPS و... استفاده می‌شوند. 

طبقه متحرک: طبقه‌های متحرک برای قرار دادن تجهیزاتی (ماوس و صفحه‌کلید) استفاده می‌شوند که دسترسی به آن‌ها به‌طور مداوم انجام می‌شود. زمانی که درب رک‌ها باز می‌شود این طبقه‌های کشویی بیرون می‌آیند. این کشوها بسته به نوع رک دارای اندازه‌های 80، 60 و100 سانتی‌متر هستند. سوئیچ‌های KVM عمدتا روی این طبقه‌ها قرار می‌گیرند. 

حرارت‌سنج دیجیتالی: حرارات‌سنج‌های دیجیتالی حافظه دارند. این حرارت‌سنج‌های هوشمند زمانی که دمای رک‌ها زیاد می‌شود به شکل خودکار فن‌های درون رک را روشن می‌کنند. 

فن‌های رک: این فن‌ها ممکن است پلاستیکی یا فلزی در ابعاد 12 x 12 باشند که با ولتاژ 220 ولت کار می‌کنند. این فن‌ها در بخش فوقانی رک‌ها نصب می‌شوند. برای تشخیص نوع فن‌های رک کافی است فن را با دست خود بچرخانید، اگر فن مدت زمان زیادی چرخید و به تدریج حرکتش ثابت شد از نوع بلبرینگی است، در غیر این صورت از نوع بوشی است.

بلانک پنل: کارشناسان شبکه برای آن‌که مانع دسترسی افراد غیرمجاز به تجهیزات حساسی شوند که درون رک‌ها نصب شده‌اند از بلانک پنل‌ها استفاده می‌کنند.  بلانک‌پنل‌ها از قفل‌های شیشه‌ای ایمن‌تر هستند.

لامپ فلورسنت: عملکرد این قطعات مشخص است و برای روشن کردن رک‌ها استفاده می‌شوند. زمانی که جریان برق قطع می‌شود این لامپ‌ها انرژی خود را از یو‌پی‌اس‌ها دریافت می‌کنند.

پاورماژول: پاورماژول یا به عبارت ساده‌تر چند راهی پریز برق، جریان الکتریسیته را از پنل برق دریافت می‌کند و به پاورماژول انتقال می‌دهد. پاورماژول‌ها به صورت 3، 6، 8 و 9 پورتی در بازار وجود دارند که برخی از آن‌ها به فیوزهای محافظ تجهیز شده‌اند. پاورماژول‌ها نزدیک به یک یونیت از فضای رک‌‌های ایستاده را اشغال می‌کنند. پاورماژول‌های با کیفیت به سیم ارت مجهز هستند تا از ایجاد الکتریسیته ساکن جلوگیری کنند. به‌طور معمول پاورماژول‌های دارای 9 پورت برای رک‌های ایستاده و کمتر از 4 پورت برای رک‌های دیواری استفاده می‌شوند. تقریبا بیشتر پاورماژول‌ها به کلیدهای روشن و خاموش مجهز هستند.

قفل ریتال:  این قفل‌ها مخصوص رک‌های ایستاده هستند. از این قفل‌ها زمانی می‌توان استفاده کرد که شیار مخصوصی روی رک باشد. 
از دیگر متعلقات رک‌ها می‌توان به پیچ‌ و مهره، چرخ رک و کنسول KVM اشاره کرد که برای جابه‌جایی بهتر رک و مدیریت دقیق‌تر سرورها استفاده می‌شوند.