فناوری‎هایی که در وب منسوخ شده‎اند

وب طی این ۲۰ سال با فراز و نشیب‎های زیادی روبه‌رو بوده است. هنگامی‌که صحبت از یک فناوری در میان باشد، انتظار تحولات زیادی می‌رود. در گذشته فناوری محدود بود و وب‎سایت‎ها نیز بسیار ساده‎تر از امروز ساخته می‎شدند، اما در حال حاضر با وجود تمام قابلیت‎های اضافی جذاب و جدیدی که دائماً به فناوری وب اضافه می‎شود، راضی نگه داشتن مشتریان و برآورده کردن خواسته آن‌ها به کاری دشوار بدل شده است.
در ادامه به بررسی نکاتی در صنعت وب خواهیم پرداخت که روزگاری از اهمیت ویژه‎ای برخوردار بودند و در کار طراحی وب، بخشی جدایی‌ناپذیر و ضروری به حساب می‎آمدند، اما به مرور زمان و با پیشرفت این فناوری مشخص شد که چندان هم کاربردی نیستند. هر چند ممکن است هنوز هم شاهد ادامه فعالیت بعضی از آن‌ها باشید، اما همین‎ها هم به سرعت در حال انقراض هستند. 

مطلب پیشنهادی

ناخشنودی مایکروسافت از اقدام عجیب گوگل

گوگل تنها ده روز به مایکروسافت برای ترمیم رخنه بزرگ فرصت داد

کد و فرمت‎های اختصاصی
در دهه ۱۹۹۰ که استفاده از وب به سرعت در حال رشد بود، شرکت‎ها در پی آن بودند که وب‎سایت‎هایی ایجاد کنند که سرگرم‌کننده‎تر و برای مشتریان جذاب‎تر باشد. در همین راستا مجموعه فراوانی از افزونه‎های جدید مرورگر و نرم‌افزارهای مرتبط که رسیدن به این هدف را تسهیل می‎کردند، به وجود آمدند. اما آنچه سبب شد این جریان به‌درستی پیش نرود، فقدان استانداردهای مشخصی بود که باعث می‎شد اکثر این فناوری‎ها متوقف شوند یا در انحصار شرکت‎های خاصی قرار بگیرند.

مایکروسافت به دنبال پیروزی در نبرد مرورگرها
وقتی در آگوست سال 1995، اینترنت اکسپلورر مایکروسافت معرفی شد، اصلی‎ترین رقیب آن Netscape Navigator بود. مایکروسافت، ابرشرکت تولیدکننده نرم‌افزار، به دنبال این بود که Netscape را از بازار رقابت خارج کرده و تمام سهم بازار مرورگرها را از آن خود کند. در بین تمام ایده‎هایی که رؤسای آن برای انحصاری کردن در سر داشتند، تنها HTML که هنوز استانداردی برای آن تعریف نشده بود، روی اینترنت اکسپلورر کار می‎کرد.

این موضوع سبب ایجاد سایت‎هایی شد که در مرورگرهای دیگر یا اصلاً قابل مشاهده نبودند یا به شکلی کاملاً متفاوت از آنچه توسعه‌دهنده طراحی کرده بود، نمایش داده می‎شدند. به همین دلیل بسیاری از طراحان تمایل نداشتند از کدهایی استفاده کنند که سایت‎های آن‌ها را برای بخش زیادی از بازدیدکنندگان مشاهده‌نشدنی می‌کرد.

انتخاب‎های چندرسانه‎ای
هر دو فرمت صدا و تصویر در گذشته کاملاً بی‌استفاده بودند. قبل از استانداردهای HTML5 که به مرورگرها این امکان را می‎داد که خودشان محتوای چندرسانه‎ای را مدیریت کنند، فرمت‎های اختصاصی‌ای وجود داشت که برای شنیدن یا مشاهده آن‌ها به نرم‌افزارهای خاصی 
نیاز بود.
راه‌اندازی وب‌سایتی که در آن از این نوع محتوا استفاده شده بود، به این معنا بود که باید بین فرمت‎های رقیب یکی را انتخاب می‎کردید. افزونه‎های ساخته‌شده برای QuickTime, RealAudio/RealVideo و Windows Media Player بیشترین کاربرد را داشتند و به‌هیچ‌وجه با یک دیگر سازگار نبودند. بنابراین هر فرمتی که در سایت قرار می‎دادید، مخاطب برای استفاده از آن ناچار بود نرم‌افزار سازگار برای دسترسی به محتوای آن را نیز در اختیار داشته باشد. از آن بدتر، استفاده از پلتفرم RealAudio/RealVideo بود؛ به این معنا که مجبور بودید مجموعه‌ای از نرم‌افزارهای تحت سرور را نصب کنید تا امکان استریم محتوای چندرسانه‎ای وجود داشته باشد. همین باعث می‎شد که پوشش دادن رویدادهای زنده هزینه زیادی داشته باشد. 

این مشکلات در زمانی که هنوز امکان اتصال از طریق اینترنت پرسرعت مرسوم نبود، دوچندان می‎شد. شرکت‎های تولیدکننده نرم‌افزار مجبور بودند محصولات خود را به‌گونه‎ای تولید کنند که بتوان از آن‌ها در سرعت‎های پایین اینترنت نیز استفاده کرد. همین موضوع باعث می‎شد کیفیت رسانه در حال پخش به میزان چشمگیری کاهش پیدا کند. ویدیوها کوچک و بی‎کیفیت بودند و صداهای منتشرشده شبیه به صدای رادیوهای بی‎کیفیت بود. یکی از تلاش‎هایی که برای رفع این مشکل صورت گرفت، ارائه نسخه ویژه‎ای از نرم‌افزار RealPlayer بود که وعده می‎داد با استفاده از کدک‎های پیشرفته می‎توانند کیفیت محتوای منتشرشده را افزایش دهد، اما در عمل تغییر چندانی مشاهده نشد.

فلش
هر چند هنوز هم در مواردی فلش برای پخش محتوای ویدیوی استفاده می‌شود، اما زمانی بود که این فرمت نقشی اصلی در ارائه محتوای رسانه تعاملی و انیمیشن ایفا می‎کرد. تا همین اواخر نیز هر سایتی که قصد داشت از محتوای انیمیشن، بازی، صوت یا ویدیو استفاده کند، به سراغ این فرمت می‎رفت.

فلش در حالت کلی چند نقص عمده داشت:
1. ساخت محتوای فلش زمان‎بر و پرهزینه بود: اگر قصد داشتید محتوایی تحت فرمت فلش ایجاد کنید، باید مجموعه‌ای از نرم‌افزار‎های گران مرتبط با آن را تهیه می‌کردید که ابتدا تولیدکننده اصلی آن Macromedia و بعد Adobe آن‌ها را ارائه می‎کرد. تهیه این نرم‌افزارها چندصد دلار هزینه داشت و نسخه‎های به‎روزرسانی آن نیز چندان ارزان نبود. نرم‌افزار بسیار پرقدرتی بود، اما برای یادگیری آن باید زمان زیادی صرف می‎کردید و به دلیل فرایند بسیار کند در تولید محتوا نیز باید بسیار صبور می‎بودید. ساخت انیمیشن ساده‌ای که در مرورگر کاربر برای ۱۰ ثانیه به نمایش درمی‎آمد، گاهی چند ساعت زمان می‎برد. این برای طراح وب‎سایت به کابوس تبدیل شده بود که آیا مشتری درخواست ساخت محتوای فلش دارد یا خیر.
2. معمولاً فلش نحوه تعامل و استفاده از محتوا را محدود می‎کرد: آیا Flash intro را به یاد دارید؟ سایت‎هایی را که تماماً‎ با فلش ساخته شده بودند چطور؟ هر چند استفاده از این فرمت به زیباسازی محیط وب‌سایت و امکان دسترسی راحت به محتوای سایت کمک می‎کرد، اما ساخت چنین سایتی مشکلات زیادی نیز به همراه داشت.
استفاده از این روش بازدیدکنندگان را مجبور می‎کرد به همان روشی که شما مایل بودید از سایت استفاده کنند. بنابراین بازدیدکننده نمی‎توانست به شیوه‎ای که خودش می‌خواهد از سایت استفاده کند. طراحان وب سایت نیز با توجه به هزینه‎های بالا و زمان زیادی که صرف ساختن این محتوا می‎کردند، ناچار بودند هزینه زیادی برای طراحی وب‎سایت درخواست کنند. فلش در نهایت به عنوان پلتفرم ویدیویی استفاده‌شده در یوتیوب جان دوباره‌ای گرفت. اما موضع‌گیری معروف اپل اجازه نداد که Flash Player در دستگاه‎های iOS نصب شود و این موضوع ضربه بزرگی به این فرمت معروف وارد کرد.

سایت‎های بزرگ ایستا
در گذشته سیستم مدیریت محتوا یا همان CMS چیزی بود که به صورت سفارشی اغلب برای شرکت‎های بزرگ تولید می‎شد، به این معنا که بسیاری از وب‎سایت‎ها همچنان با استفاده از زبان کدنویسی قدیمی ‎ HTMLساخته می‎شدند و نگهداری آن‌ها نیز بسیار مشکل بود.
حالا به لطف حضور CMSهای منبع باز معروفی مثل وردپرس، جوملا و دروپال، می‎توانیم کارهای بسیار پیچیده‌ای در طراحی وب‎سایت انجام دهیم. کارهایی که ما این روزها به‌راحتی از طریق وب‎سایت انجام می‎دهیم، روزگاری در وب‎سایت‎های ایستا امکان‌ناپذیر یا انجام آن بسیار مشکل بود.

ارسال مقاله خبری
در یک سایت ایستا، باید با استفاده از قالبی مناسب، یک سند HTML جدید ایجاد و بعد محتوای خود را به آن اضافه می‎کردید. سپس به طور دستی در صفحه اصلی یا سایر مکان‎های دیگر لینکی برای این مقاله اضافه می‎کردید. 
اگر می‎خواستید این مقاله در نوار کناری نیز ظاهر شود، باید با اضافه کردن کد به این فایل آن را به فایل موجود در سمت سرور ارجاع می‌دادید و این تغییرات را به سرور آپلود می‎کردید. اما با استفاده از یک CMS تنها کافی است محتوای جدید خود را اضافه کنید.

ساخت یک گالری عکس 
فرض کنید قرار بود یک گالری با صد عکس مختلف ایجاد کنید؛ اینجا بود که مشکلات پدیدار می‎شد. ابتدا باید به کمک یک نرم‌افزار ویرایش عکس تصاویر را به یک اندازه برش می‌دادید و برای نمایش در وب بهینه‌سازی می‎کردید -هم در اندازه اصلی و هم اندازه بندانگشتی- سپس یک صفحه HTML را به عنوان صفحه گالری آماده می‎کردید.

برای نمایش اندازه اصلی عکس بعد از کلیک کردن روی نسخه بندانگشتی آن یا باید یک اسکریپت را آماده می‎کردید یا برای هر عکس، صفحه جداگانه‌ای طراحی می‎کردید. اما یک افزونه مناسب CMS می‎تواند تمام این کارها را بدون کمترین زحمت و به‌سرعت انجام دهد. خودکارسازی وظایف موهبت بزرگی است.

واقعیتی که نباید منکر آن شد
هر چند تکنیک‎های طراحی سایت در سال‎های گذشته اغلب پرزحمت بوده‎اند، اما در عین حال زیرساخت‎های ضروری و مورد نیازی را که امروز از آن‌ها استفاده می‎کنیم، فراهم کرده‎اند. اگر دردسرها و مشکلات فرمت‎های اختصاصی رسانه وجود نداشت، شاید این شانس را پیدا نمی‎کردیم که امروز با استفاده از HTML5 و سایر استانداردهای تعریف‌شده توسط کنسرسیوم جهانی وب، به‌سادگی قادر به انجام پروژه‎های بزرگ و پیچیده باشیم. در واقع همین واکنش‎های ضدفلش باعث شد پدیده‎ای به نام طراحی مینیمالیستی شکل بگیرد. نبود قابلیت خودکارسازی در سایت‎های ایستا باعث شد توسعه‌دهندگان به فکر ساخت CMSهای منبع باز باشند.
با وجود اینکه فناوری‎های قدیمی‎ از بین رفته‎اند یا در حال منسوخ شدن هستند، دست‌کم نمی‎توانیم منکر این واقعیت باشیم که وجود آن‌ها باعث ساخت فناوری‌های بهتر شده است؛ پیشرفتی که به‌سادگی از آن لذت می‎بریم، بدون وجود آن‌ها امکان‎پذیر نبود.

==============================

شاید به این مقالات هم علاقمند باشید:

چگونه در ویندوز ۱۰ اطلاعات شبکه‌های بی‌سیم را پاک کنیم

چگونه می‎توان امواج وای‎فای را به تمام نقاط خانه رساند؟

آی‌بی‌ام و یوداسیتی به دنبال آموزش آنلاین هوش مصنوعی هستند

عکاسی با اسکنر

مایکروسافت نسخه بتا ابزار یادگیری ماشینی خود را منتشر کرد

مایکروسافت برای کاربران سازمانی دیوار دفاعی غیرقابل‌نفوذ ساخت!

چگونه حجم مصرف اینترنت موبایل را کاهش دهیم؟

پیش‌بینی‌های گارتنر برای بازار اسمارت‌فون‌ها در سال ۲۰۱۷