ChatGPT، چت‌باتی که می‌تواند تاریخ‌ساز شود

موج جدیدی از چت‌بات‌ها مثل ChatGPT از دنیای هوش مصنوعی به دنیای انسان‌ها وارد شده‌اند و این ظرفیت را دارند تا بازتعریف جدیدی از موتورهای جست‌وجوی اینترنتی ارائه کنند و حتا جایگزین آن‌ها شوند. در سه دهه گذشته، تعداد انگشت‌شماری از محصولات، مانند مرورگر وب نت‌اسکیپ، موتور جست‌وجوی گوگل و آی‌فون اپل، تحولات بزرگی در صنعت فناوری به‌وجود آوردند و توانستند با ابداعات خاص خود، جهان دیجیتال را دست‌خوش تغییرات اساسی کنند. 

مطلب پیشنهادی

استفاده از چت‌بات‌ها و تجربیات کاربری

بازار چند میلیارد دلاری چت‌بات‌ها در انتظار مشاغل و توسعه‌دهندگان

اوایل دی‌ماه، یک ربات چت آزمایشی به‌نام ChatGPT با عملکرد خارق‌العاده خود حیرت بسیاری از کارشناسان دنیای فناوری را برانگیخت، به‌طوری که بسیاری از کارشناسان اعلام کردند این چت‌بات ممکن است دنیای فناوری اطلاعات را دست‌خوش تغییراتی کند. برخی یک گام فراتر نهادند و اعلام کردند این چت‌بات ممکن است در آینده جایگزین بخش عمده‌ای از نیروی کار شود. ChatGPT می‌تواند در پاسخ به محاوره‌هایی که کاربران مطرح می‌کنند، اطلاعات را در قالب جملات واضح و ساده به‌جای فهرستی از لینک‌های اینترنتی ارائه دهد. به بیان دقیق‌تر، قادر به درک مفاهیم به همان روشی است که ما در گویش‌های روزمره خود به آن‌ها اشاره می‌کنیم. همچنین، می‌تواند ایده‌های خلاقانه‌ای در حوزه‌های مختلفی مثل استراتژی‌های تجاری، پیشنهاد خرید کادو برای سال نو، موضوعات وبلاگی، مقاله‌نویسی و برنامه‌های جذابی برای تعطیلات پیشنهاد دهد.

اگرچه ChatGPT هنوز تا رسیدن به مفهومی کامل و دقیق، راه درازی پیش‌رو دارد، اما انتشار آن باعث شد تا مدیرعامل گوگل آن‌را خط قرمز گوگل اعلام کند. برای گوگل، انتشار چت‌باتی تا به این اندازه هوشمند، یک زنگ خطر بزرگ است، زیرا این ظرفیت را دارد تا گوگل را با بزرگ‌ترین چالش تاریخ خود روبه‌رو کند و جای آن‌را به‌عنوان موتور جست‌وجوی اول جهان از آن خود کند. ChatGPT، به واسطه اتکا بر قدرتمندترین الگوریتم‌ها و پارادایم‌های هوش مصنوعی مثل پردازش زبان طبیعی (NLP)، در آینده قادر به انجام کارهایی شبیه به انسان‌ها در حوزه سایبری است. 

در 20 سال گذشته، موتور جست‌وجوی گوگل به‌عنوان دروازه اصلی دسترسی به محتوای اینترنتی مورد توجه کاربران قرار داشته است. اما پیشرفت‌های مستمر در حوزه فناوری چت‌‌بات‌ها باعث شده این فرضیه مطرح شود که ممکن است شاهد پیشرفت‌های بزرگی در این زمینه باشیم، به‌طوری‌که اگر شرکت‌های گوگل، مایکروسافت و سایر شرکت‌ها، تحولی بزرگ در معماری موتورهای جست‌وجوی سنتی خود اعمال نکنند، احتمال جایگزینی آن‌ها با چت‌بات‌ها دور از انتظار نیست. همین مسئله باعث شده تا گوگل با اولین و بزرگ‌ترین تهدید جدی در دنیای تجارت روبه‌رو شود، به‌طوری‌که یکی از مدیران گوگل این تلاش‌ها را در راستای ضربه زدن به گوگل و آینده این شرکت توصیف کرده است.

ChatGPT، در یکی از آزمایشگاه‌های تحقیقاتی موسسه OpenAI توسعه پیدا کرده است؛ سازمان غیرانتفاعی که شرکت‌های مختلفی از جمله گوگل در آن حضور دارند. به اعتقاد برخی از کارشناسان، گوگل، غول دنیای فناوری برای رقابت با شرکت‌های نوپا و کسب‌وکارهایی که قصد توسعه چنین روبات‌هایی را دارند، ابزارهای مناسبی در اختیار دارد. 

گوگل سال‌ها است روی چت‌بات‌ها کار کرده و همانند دیگر شرکت‌های بزرگ فناوری، روی فناوری هوش مصنوعی مخصوص خود در حال کار است. علاوه بر این، گوگل در گذشته نیز چت‌بات‌هایی ساخته که توانایی رقابت با ChatGPT را دارند. جالب آن‌که گوگل یکی از شرکت‌های عضو سازمان OpenAI است که بخشی از روند توسعه چت‌بات OpenAI توسط متخصصان این شرکت انجام شده است. 

چت‌بات گوگل که مدل زبان برای‌ برنامه‌های گفت‌وگو (LaMDA) سرنام Language Model for Dialogue Applications نام دارد، در فصل تابستان توسط مهندس گوگل، بلیک لموئین، توسعه پیدا کرد. رباتی که ادعا می‌شود توانایی درک احساسات را دارد، اما در این زمینه  چندان موفق نبوده است. درست است که ربات فوق در درک احساسات کاستی‌هایی داشت، اما فناوری توسعه‌داده‌شده توسط گوگل نشان داد که فناوری چت‌بات‌ها در یک سال اخیر چقدر پیشرفت کرده است. با این حال، گوگل ممکن است تمایلی به استفاده از این فناوری جدید به‌عنوان جایگزینی برای ابزار جست‌وجوی آنلاین نداشته باشد، زیرا برای ارائه تبلیغات دیجیتال که بیش از 80 درصد درآمد شرکت در سال گذشته را تشکیل می‌داد، عملکرد قابل قبولی ندارد. 

چت‌بات  ChatGPT چیست؟

ChatGPT یک نمونه اولیه از چت‌بات دیالوگ‌محور مبتنی بر هوش مصنوعی است که می‌تواند زبان طبیعی انسان را درک کند و متون نوشتاری دقیقی شبیه به انسان‌ها تولید کند. به بیان دقیق‌تر،  ChatGPT جدیدترین نسخه از الگوریتم‌های GPT است که خانواده‌ای از هوش مصنوعی با قابلیت تولید متن به‌شمار می‌روند. 

همان‌گونه که اشاره شد، چت‌بات مذکور جدیدترین دستاورد سازمان غیرانتفاعی OpenAI است که ایلان ماسک یکی از بنیان‌گذاران آن بود و در ابتدا مدیرعاملی این سازمان را بر عهده داشت. این سازمان با همکاری یکی از سرمایه‌گذاران سیلیکون‌ولی به‌نام سم آلتمن، اواخر سال 2015 تاسیس شد و هدفش توسعه هوش دیجیتال برای کمک به بشریت است. البته، ایلان ماسک از این استارتاپ جدا شده و تقریبا ارتباط کمی با سازمان فوق دارد. ایلان ماسک اواسط دی‌ماه، در توییتی اعلام کرد که  OpenAIبرای آموزش این چت‌بات به بانک اطلاعاتی شبکه اجتماعی توییتر دسترسی داشت، اما اکنون این دسترسی قطع شده است. 

ChatGPT  چگونه کار می‌کند؟

این چت‌بات بر پایه یادگیری ماشین و زیرمجموعه آن، پردازش زبان طبیعی، توسعه پیدا کرده و از طریق یک رابط کاربری گفت‌وگو‌محور توانایی پاسخ‌گویی به انواع مختلفی از محاوره‌ها و پرسش‌‌های کاربران را دارد. به‌طوری‌که قادر است اطلاعات دقیقی در اختیار کاربران قرار دهد. همان‌گونه که اشاره کردیم، این چت‌بات از طریق مجموعه عظیمی از اطلاعات منتشرشده در اینترنت، از جمله توییتر آموزش داده شده است. آن‌گونه که سازمان OpenAI به آن اشاره کرده، این ابزار با تمرکز روی «سادگی در استفاده» توسعه پیدا کرده و قالب گفت‌وگومحوری در آن قرار گرفته تا بتواند به پرسش‌های مختلف کاربران پاسخ دهد، اشتباهات خود را متوجه شود و به درخواست‌های نامناسب واکنشی نشان ندهد. 

چت‌بات جدید OpenAI در چه زمینه‌هایی کاربرد دارد؟

افرادی که از چت‌بات مذکور استفاده کرده‌اند، آن‌را جایگزین شایسته‌ای برای موتور جست‌وجوی گوگل توصیف می‌کنند، زیرا قادر است توضیحات دقیقی ارائه کند، به پرسش‌های پیچیده پاسخ دهد و برای مواردی مثل درست کدنویسی کردن، راه‌حل‌های جالبی ارائه کند. در دنیای واقعی، چت‌بات فوق قادر است برای وب‌سایت‌ها محتوا تهیه کند، به پرسش‌های مشتریان پاسخ دهد و پیشنهاد‌هایی برای خرید به کاربران ارائه دهد. 

سم آلتمن، مدیرعامل OpenAI، در این باره می‌گوید: «ما تنها یک نمونه اولیه از ابزاری را مشاهده می‌کنیم که در آینده قادر خواهد بود همانند انسان‌ها به پرسش‌ها به دقیق‌ترین شکل ممکن پاسخ دهد و به یک دستیار دیجیتال کارآمد تبدیل شود. دستیاری که قادر خواهد بود توصیه‌های دقیقی به کاربران ارائه دهد. این ابزار قادر خواهد بود کارهای مختلفی انجام دهد و در ‌نهایت اطلاعات جدیدی به ما بدهد. یکی از کاربردهای قابل تصور برای این چت‌بات آموزش مفاهیم پایه و مختلف به زبانی ساده برای انسان‌ها است». 

آیا ChatGPT قرار است جایگزین انسان‌ها ‌شود؟

اکنون، به این پرسش مهم می‌رسیم که آیا ChatGPT قرار است جایگزین انسان‌ها شده و باعث بیکاری بخش عظیمی از نیروی کار شود؟ در‌حال‌حاضر گمانه‌زنی‌هایی مبنی بر این‌که مشاغل مرتبط با تولید محتوا توسط این ابزار از دست خواهند رفت، وجود دارد. بسیاری از فعالان حوزه هوش مصنوعی بر این باور هستند که ChatGPT  این ظرفیت را دارد تا در زمینه‌هایی مثل نمایشنامه‌نویسی، تدریس، برنامه‌نویسی و خبرنگاری ورود پیدا کند. بد نیست بدانید از همان ابتدای انتشار عمومی این چت‌بات، برخی اساتید مدارس و دانشگاه‌ها آن‌را آزمایش کردند و ChatGPT توانست نمره کاملی از آن‌ها دریافت کند. علاوه بر این، در آزمایش‌های انجام‌شده موفق شد در چند ثانیه مشکلات مربوط به برنامه‌نویسی را شناسایی و برطرف کند. همچنین، این ابزار می‌تواند متونی مشابه با انسان‌ها تولید کند که باعث بیکاری خبرنگاران در آینده خواهد شد.

چگونه از ChatGPT استفاده کنیم؟

برای شروع کار، ابتدا باید به سایت https://openai.com/blog/chatgpt/ بروید. فرآیند ثبت‌نام ساده و رایگان است و برای استفاده از خدمات عمومی آن نیازی به پرداخت هزینه نیست. 

شکل 1

هنگامی که روی دکمه نشان‌داده‌شده در شکل ۱ (Try ChatGPT) کلیک کردید، در مرحله بعد، باید در صفحه ظاهرشده روی گزینه Sign up کلیک کنید (شکل 2). 

شکل 2

پس از ثبت‌نام باید روی گزینه Log in کلیک کنید و فرآیند ثبت‌نام را کامل کنید. در نهایت، روی دکمه Sign Up کلیک کنید. پس از ثبت‌نام و ورود به حساب کاربری قادر به استفاده از ChatGPT هستید. برای آن‌که بتوانید از ChatGPT استفاده کنید، نیاز به هیچ مهارت فنی ندارد. در مقابل، تمام آن چیزی که به آن نیاز دارید این است که به‌شکل طبیعی و محاوره‌ای پرسش‌هایی را برای ChatGPT  مطرح کنید. 

در زمان نگارش این مقاله، OpenAI چت‌بات خود را به‌شکل عمومی و رایگان در دسترس همه قرار داده است و کاربران نیازی به پرداخت هیچ هزینه‌ای برای استفاده از آن ندارند. البته، هیچ‌کس نمی‌داند در آینده آن‌ها الگوی مشابه الگوی GPT3، ربات تصویرساز هوش مصنوعی DALL-E 2 را تکرار کنند یا خیر و آیا ChatGPT به ابزاری پولی تبدیل خواهد شد یا خیر. ابزارهای هوش مصنوعی GPT3 و DALL-E 2 نیز از دستاوردهای بزرگ OpenAI در این زمینه هستند که تقریبا به فرهنگ اصطلاحات هوش مصنوعی رایج وارد شده‌اند. 

برای دسترسی مستقیم به ChatGPT کافی است به آدرس chat.openai.com بروید. هنگامی که به سایت فوق وارد شدید، محیط گفت‌وگوی ChatGPT همانند شکل ۳ نشان داده می‌شود.  

شکل 3

در پایین صفحه، کادری برای وارد کردن متن در اختیارتان قرار دارد که می‌توانید محتوای خود را بنویسید. به طور مثال، در شکل ۴، از ChatGPT پرسیده شده که شعر آهنگی را بنویسد. همان‌‌گونه که مشاهده می‌کنید، خروجی کار قابل تامل و جالب توجه است. 

شکل 4

OpenAI، هدف از ساخت چنین چت‌بات هوشمندی را تولید هوش مصنوعی مکالمه‌گر توصیف کرده که توانایی پاسخ‌گویی به هر پرسشی را داشته باشد. در برخی از حوزه‌ها عملکرد این چت‌بات منحصربه‌فرد است، اما تولید متن آهنگ تنها کاری نیست که ChatGPT توانایی انجام آن‌را دارد. کاربران می‌توانند مکالمه کاملی با چت‌بات داشته باشند. ChatGPT نه‌تنها اطلاعات گسترده‌ای درباره موضوعات مختلف دارد، بلکه می‌تواند گفت‌وگوهای قبلی انجام‌شده با کاربر را به یاد آورد. به‌طور مثال، می‌توانید از آن بخواهید متن‌ها یا کدهایی که تولیدکرده را یک‌بار دیگر بررسی کند تا خروجی کار بهبود پیدا کند. 

به‌طور مثال، در شکل ۵ از ChatGPT درخواست شده تا پیشنهادهایی درباره انتخاب نام یک استارتاپ ارائه دهد، اما به‌دلیل این‌که نام‌های طولانی را پیشنهاد داده، از او خواسته‌ شده تا نام‌های کوتاه‌تر را پیشنهاد دهد. همان‌گونه که در شکل ۵ نشان ‌داده‌ شده است، در بخش بالای تصویر پیشنهادهای اولیه و در بخش پایین، پیشنهادهای بهینه‌شده توسط چت‌بات ارائه شده‌اند. 

شکل 5

اگر در زمینه هوش مصنوعی صاحب تخصص و دانش هستید، می‌توانید به OpenAI کمک کنید تا عملکرد ChatGPT را بهبود دهد. برای این منظور دو آیکن like و Dislike در گوشه بالا سمت راست کادر پاسخ‌های ChatGPT وجود دارد که اجازه می‌دهند بازخوردتان را نسبت به کیفیت کار ثبت کنید (شکل 6).

اکنون ایده خوبی درباره نحوه عملکرد ChatGPT در اختیار دارید و قادر هستید از ChatGPT استفاده کنید. قبل از آن‌که، تصمیم بگیرید تا ChatGPT را آزمایش کنید، بهتر است درباره مزایا و معایب ChatGPT به‌عنوان پایه‌گذار چت‌بات‌های هوشمند، اطلاعاتی به‌دست آورید. 

شکل 6

ChatGPT چه مزایایی دارد؟ 

همان‌گونه که اشاره کردیم، ChatGPT، چت‌بات مبتنی بر پردازش زبان طبیعی است که از گرایش‌های مهم یادگیری ماشین به‌شمار می‌‌رود. به همین دلیل، مزایا و معایب خاص خود را دارد. ChatGPT که ممکن است در آینده به‌عنوان دستیار مجازی مورد استفاده قرار گیرد، توانایی ساخت متون و کدنویسی را دارد و قادر است در برخی از حوزه‌ها پاسخ‌های دقیقی ارائه دهد. از مزایای آن به موارد زیر باید اشاره کرد:

• ChatGPT درک جامعی درباره زبان نوشتاری و زبان‌های برنامه‌نویسی دارد. ChatGPT قادر است چالش‌ها و مسائل کد‌نویسی را حل کند و برخی از اثبات‌های ریاضی را انجام دهد.
•  ChatGPT مجهز به فناوری‌هایی است که به آن اجازه داده تا گفت‌وگوی دقیق و طبیعی با انسان‌ها انجام دهد. قابلیتی که چت‌بات‌های قبلی در آن ناموفق بودند. 
•  این فناوری در زمان نگارش این مقاله به‌شکل رایگان در اختیار کاربران قرار داد و برای استفاده از آن نیازی به پرداخت هزینه نیست. 
•  درست است که ChatGPT  هنوز هم با کمبودهایی روبه‌رو است، اما عملکردش در این بازه کوتاه‌مدت قابل تحسین توصیف شده است.
•  ChatGPT، تطبیق‌پذیر و چندمنظوره است که می‌توان به‌عنوان دستیار هوشمند برای ساده کردن فرآیند تولید محتوا و بهبود جریان‌های کاری توسعه نرم‌افزار از آن استفاده کرد.

ChatGPT چه معایبی دارد؟

در شرایطی که چت‌بات عملکرد قابل قبولی دارد، اما با کمبودهایی روبه‌رو است. OpenAI گفته است که این محدودیت‌ها را شناسایی کرده و به برخی از آن‌ها اشاره کرده است. از معایب آن به موارد زیر باید اشاره کرد: 

•  ChatGPT بیان تاثیرگذاری دارد، حتا هنگامی که اشتباهاتی را به زبان می‌آورد. به بیان دیگر، زبان نافذی دارد. به‌طوری‌که می‌تواند پاسخی ارائه دهد که درست به‌نظر برسد، اما در واقعیت این‌گونه نباشد. در نتیجه، بسته به سطح دانش مخاطب، تشخیص این مسئله دشوار است. تجزیه‌و‌تحلیل پاسخ‌های ChatGPT  برای این‌که متوجه شویم چه چیزی درست و چه چیزی اشتباه است، فرآیند زمان‌بری است. 
•  اگر به‌شکل مستمر از آن استفاده کنید، الگوها و اصطلاحاتی را پیدا می‌کنید که در متن تکرار می‌شوند. این مسئله در هنگام تولید محتوا ممکن است باعث ساخت محتوای تکراری شود یا محتوایی ارائه شود که به‌لحاظ ساختاری خودش را تکرار می‌کند.
•  گاهی‌اوقات، ChatGPT قادر به انجام کاری نیست و مفهوم برخی از پرسش‌ها را به‌درستی درک نمی‌کند. البته، اگر تغییراتی در پرسش‌های خود اعمال کنید و از کلمات عامیانه استفاده کنید، مفهوم را درک می‌کند. 
•  رایگان بودن دسترسی، باعث شده تا تقاضای زیادی برای استفاده از ChatGPT وجود داشته باشد که ممکن است در بلندمدت آن‌را از دسترس خارج کند یا سرعت آن‌را آهسته کند. البته، OpenAI برای حل این مشکل قادر به تخصیص منابع محاسباتی و ظرفیت کافی است. 

در مجموع، ChatGPT یک مدل تازه‌‌متولد‌شده است و هنوز به شکلی از تکامل که مدنظر ما است، نزدیک نشده است. به همین دلیل، ممکن است در برخی از حوزه‌ها سوگیری‌هایی داشته باشد. همچنین، هنوز قادر نیست برای شفاف‌سازی پرسش‌های کاربران، پرسش‌های دقیقی را مطرح کند و گاهی‌اوقات پاسخ‌های طولانی ارائه می‌دهد.

کلام آخر

با وجود تمام مواردی که به آن‌ها اشاره شد، ChatGPT در مقطع فعلی فاقد مهارت‌های کامل در زمینه انجام این کارها است و در زمینه‌هایی مثل تفکر انتقادی یا قدرت تصمیم‌‌گیری اخلاقی که از ویژگی‌های مهم در زمینه نویسندگی است، با کاستی‌هایی روبه‌رو است. علاوه بر این، هوش مصنوعی جدید OpenAI در برخی از حوزه‌ها پاسخ‌های اشتباه ارائه می‌کند یا پاسخ‌های بی‌معنی می‌دهد. سم آلتمن می‌گوید: «تصحیح برخی از اشتباهات این چت‌بات مشکل است، زیرا نیازمند کدنویسی‌های پیچیده‌ است و در برخی از حوزه‌ها هیچ منبع معتبری از داده‌ها برای آموزش مدل وجود ندارد. علاوه بر این، آموزش تحت‌نظارت هم ممکن است گمراه‌کننده باشد، زیرا پاسخ ایده‌آل ممکن است برخواسته از برداشت هوش مصنوعی از مفاهیمی باشد که ممکن است درست نباشند».