چت‌جی‌پی‌تی به روند ساخت ربات‌های انسان‌نما سرعت می‌بخشد

ورود ربات‌های انسان‌نما به دنیای انسان‌ها 

برخی از فعالان دنیای فناوری بر این باور هستند که ربات‌های انسان‌نما زودتر از تصور از راه خواهند رسید. ربات‌هایی که با اتکا بر هوش مصنوعی می‌توانند به‌سرعت نکات جدید را بیاموزند و از قابلیت‌های شاخص مدل‌های هوش مصنوعی مولد مثلGPT  استفاده کنند. این ربات‌های انسان‌نما به‌لطف مجموعه گسترده‌ای از داده‌های موجود در اینترنت نکات مختلف را یاد می‌گیرند و در انجام برخی از کارها مفید خواهند بود. ربات‌های انسان‌نما در ابتدا به‌‌عنوان کارآموز ساده به دنیای اشتغال وارد می‌شوند، اما در گذر زمان با سرعت بسیار زیاد نکات جدید را می‌آموزند و از آموخته‌های خود به روش‌های مختلف استفاده خواهند کرد. برای درک این موضوع کافی است به پیشرفت‌های چند ماه اخیر هوش مصنوعی و مدل‌های هوشمندی که شرکت‌های مختلف به بازار عرضه داشته‌‌اند، نگاهی داشته باشید. 

ربات‌های انسان‌نما می‌توانند هفت روز هفته به‌شکل تمام‌وقت در دسترس باشند و به اندازه‌ای توانمند باشند که در آینده جایگزین انسان‌ها شوند. این ربات‌ها هزینه‌های کار و تولید را به‌شکل قابل توجهی کاهش می‌دهند و در مقابل بهره‌وری را بهبود می‌بخشند. یکی از بهترین و معروف‌ترین ربات‌‌های انسان‌نمایی که تاکنون ساخته شده، Atlas نام دارد (شکل 1). این ربات محصول شرکت بوستون داینامیکس است که در یک دهه گذشته، پیشرفت‌های قابل توجهی داشته و قابلیت‌های کاربردی خوبی به آن افزوده شده است، اما هنوز هم به‌‌عنوان یک پروژه تحقیقاتی شناخته می‌شود.

شکل 1

مارک رایبرت، بنیان‌گذار بوستون داینامیکس در این باره گفته است: «ما هیچ عجله‌ای برای تولید انبوه ربات‌های انسان‌نما نداریم».

او در سال 2022 میلادی در مصاحبه‌ای با IEE Spectrum گفت: «ما نباید فشار بیهوده‌ای به متخصصان وارد کنیم تا در کوتاه‌‌مدت محصولی قابل اطمینان، منعطف و ارزان‌ تولید کنند. ساخت ربات‌های انسان‌نما موضوع مهمی است، بنابراین فرآیند ساخت باید از زوایای مختلف بررسی شود و همواره در مسیر به‌کارگیری فناوری‌های جدید گام برداریم. پیشنهادی که من به [شرکت مادر] هیوندا موتور ارائه دادم به صراحت این بود و بودجه‌ قابل ملاحظه‌ای را تخصیص دادم تا اگر فرآیند طراحی زمان‌بر شد، متخصصان مشکلی در این زمینه نداشته باشند و تمرکزشان معطوف به کارشان باشد».  

شرکت‌های Hanson Robotics و Engineered Arts نیز روی تعامل هرچه بهتر انسان‌ها و ربات‌ها متمرکز شده‌اند و سراغ تولید ربات‌های انسان‌نمایی مثل Sophia و Ameca رفته‌اند. این ربات‌ها چهره‌ای شبیه به انسان‌ها با توانایی ابراز احساسات دارند (شکل 2). به‌طور مثال Ameca  از طریق مدل زبانی چت‌جی‌پی‌تی توانایی برقراری ارتباط با انسان‌ها را دارد. 

شکل 2

شرکت‌های دیگر نیز در تلاش هستند ربات‌های انسان‌نما را در زمانی کوتاه و در مقیاس انبوه تولید کنند. ایلان ماسک در سال 2021 میلادی  اعلام کرد شرکت تسلا در نظر دارد به بازار ربات‌های انسان‌نما وارد ‌شود. ربات انسان‌نمای Optimus تسلا از زمان رونمایی اولیه پیشرفت‌های خوبی داشته است، اما همچنان تا تبدیل ‌شدن به محصولی قابل استفاده در دنیای تجارت فاصله زیادی دارد. ایلان ماسک می‌گوید: «در بلندمدت، کسب‌و‌کار رباتیک تسلا سودآوری و ارزش بیشتری نسبت ‌به کسب‌وکار خودروها خواهد داشت».

برت ادکاک، بنیان‌گذار وب‌سایت آنلاین استعدادیابی Vettery و شرکت Archer Aviation، اوایل سال 2023 میلادی اعلام کرد جدیدترین کسب‌و‌کارش به فرآیند ساخت و توسعه ربات‌های انسان‌نما اختصاص پیدا خواهد کرد. اولین مرحله از برنامه‌ بزرگ شرکت جدید Figure ساخت ربات انسان‌نمای الکترومکانیکی است که قابلیت‌هایی نزدیک به انسان‌ها داشته باشند. این شرکت در نهایت قصد دارد ربات‌های انسان‌نما را به تولید انبوه رسانده و وارد بازار کار کند.

به بیان دقیق‌تر، شرکت Figure قصد دارد اولین ربات انسان‌نمای همه‌‌منظوره تجاری جهان را به بازار عرضه کند، رباتی که در حال حاضر Figure 01 نامیده می‌شود (شکل 3). این ربات 168 سانتی‌متر قد و 60 کیلوگرم وزن دارد و توانایی حمل بار به سنگینی 20 کیلوگرم را دارد و با سرعت 4.3 کیلومتر بر ساعت قدم برمی‌دارد. این ربات با یک بار شارژ تا پنج ساعت قادر به کار است. شکل ۱، به‌‌‌عنوان رباتی دوپا می‌تواند از پله‌ها بالا برود، قدم بزند و در بسیاری از محیط‌هایی که انسان‌ها در آن‌ها حضور دارند فعال باشد. این ربات با دست‌ها و ساختار فیزیکی مشابه بدن انسان ساخته شده و قادر به استفاده از ابزارهایی است که انسان‌ها از آن‌ها استفاده می‌کنند و به همین دلیل توانایی انجام برخی از کارهای انسان‌ها را دارد. 

شکل 3

ادکاک با شتاب زیادی در حال کار روی پروژه‌ ربات انسان‌نما است. شرکت آرچر (Archer) پس از تاسیس، تعدادی از متخصصان برتر شرکت‌های رقیب را جذب کرد و در زمان کوتاهی به پیشرفت قابل ‌توجه در زمینه‌ مباحث فنی و جذب سرمایه دست پیدا کرد. آرچر در حال حاضر به‌لحاظ جذب سرمایه سومین شرکت برتر حوزه خودروهای پرنده‌‌ (eVTOL) در جهان است. این شرکت اعلام کرده است تا سال 2025 میلادی یعنی همزمان با شرکت‌ Joby Aviation، خودروی پرنده خود را به تولید انبوه برساند. Joby Aviation در سال 2009 میلادی پایه‌گذاری شد، در حالی‌که آچر از سال 2020 فعالیت‌ در این حوزه را آغاز کرد.

این‌گونه به‌ نظر می‌رسد که استارتاپ Figure نیز خط‌مشی مشابهی دارد. این شرکت در ابتدای تاسیس بیش از 40 مهندس داشت. این افراد، متخصصانی از شرکت‌هایی مثل بوستون داینامیکس، ویمو گوگل و حتا موسسه‌ ادراک انسان و ماشین فلوریدا بودند که به Figure ملحق شدند. Figure تاکنون محصول قابل توجهی طراحی نکرده است، اما با سرعت بالا روند پیشرفت و تحقیقات را پشت سر می‌گذارد. در وب‌سایت این شرکت نوشته شده است که ما با ریسک زیاد و شانس بسیار کم در مسیر موفقیت قرار داریم؛ اگر موفق شویم، عصر جدیدی در تاریخ بشریت رقم خواهیم زد و به این شکل به بزرگ‌ترین شرکت دنیای فناوری تبدیل خواهیم شد. 

OpenAI دومرتبه علاقه‌مند به ساخت ربات‌های انسان‌نما شده است

در همین ارتباط، سازمان OpenAI، خالق چت‌جی‌پی‌تی نیز اعلام کرده که علاقه‌مند به ساخت ربات‌های انسان‌نما است. OpenAI به دنبال تولید هوش مصنوعی عمومی (Artificial General Intelligence) است. هوش مصنوعی عمومی می‌تواند تقریبا تمامی کارها را بهتر از انسان انجام دهد و به‌شکل مستقل استدلال کرده و تصمیم‌گیری کند. 

OpenAI سعی دارد بر مبنای مدل زبانی چت‌جی‌پی‌تی بسیاری از پیش‌نیازهای دست‌یابی به هوش مصنوعی عمومی را برطرف کند. با این‌حال هوش مصنوعی عمومی تنها زمانی قابل استفاده است که در قالب یک ربات انسان‌نما مورد استفاده قرار گیرد. OpenAI برای چند سال متمادی، واحد تجاری و تحقیقاتی در زمینه رباتیک داشت و حتا کارهایی در زمینه ساخت ربات‌های انسان‌نما انجام داد که مبتنی بر شبکه‌های عصبی هستند. به‌طور مثال، بازوی روباتیک این شرکت توانست در کوتاه‌ترین زمان مکعب روبیک را حل کند. 

با این‌حال واحد رباتیک این سازمان در سال 2021 میلادی تعطیل شد تا روی حوزه‌ هوش مصنوعی مولد و مدل‌های زبانی مثل چت‌جی‌پی‌تی متمرکز شود. تفاوت اصلی بین این دو حوزه، داده و قدرت پردازشی است. ربات‌های هوش‌محور می‌توانند وظایف فیزیکی را به‌شیوه‌ای بسیار عالی یاد بگیرند، با این‌حال داده‌های متنی فراوان‌تر از داده‌های ویدیویی هستند که برای آموزش ربات‌ها به آن‌ها نیاز است. همچنین، مدل‌های عصبی، متون را سریع‌تر تحلیل و پردازش می‌کنند.

در همین ارتباط، OpenAI تصمیم گرفت روی متن تمرکز کند و در نهایت به موفقیت قابل ‌توجهی دست پیدا کرد. OpenAI ‌اکنون مالک زیرساختی است که سریع‌ترین رشد را در تاریخ تجربه کرده است. چت‌جی‌پی‌تی را از هر زاویه‌ای که مورد بررسی قرار دهیم، انقلابی بزرگ در دنیای فناوری رقم زده است. OpenAI از طریق سرمایه‌گذاری در شرکتی نروژی به‌نام 1X که تحت عنوان Halodi Robotics شناخته می‌شود، قصد دارد دومرتبه به حوزه‌ رباتیک بازگردد. در حال حاضر جزئیات کمی در مورد همکاری  OpenAI و 1X منتشر شده است. 1X چند هفته قبل اعلام کرد چیزی در حدود 23.5 میلیون دلار بودجه به‌دست آورده است. بخش قابل ‌توجهی از این بودجه توسط OpenAI تامین شده است. 

لازم به توضیح است که Halodi Robotics توانسته است با ربات Eve به پیشرفت‌های جالب توجهی برسد. این شرکت موفق به ساخت ربات انسان‌نمایی شده که به‌‌جای پا از چرخ استفاده می‌کند. ربات چرخ‌دار عملکردی محدودتر از ربات دوپا دارد و به همین دلیل Halodi Robotics روی ساخت رباتی دوپا به‌نام Neo متمرکز شده است. این شرکت به دنبال بررسی این مسئله است که هوش مصنوعی چگونه در قالب بدنی مشابه انسان‌ها قابل استفاده است. ربات Halodi روی صورتش یک صفحه‌نمایش دارد و به دست‌هایی شبیه انسان‌ها تجهیز شده است. این تنها اطلاعاتی است که شرکت Halodi در مورد ربات خود منتشر کرده و به جزئیات بیشتری اشاره نکرده است. اما گفته است که تابستان 2023 میلادی خبرهای بیشتری در این زمینه منتشر خواهد کرد. بسیاری از علاقه‌مندان به حوزه‌ رباتیک مشتاق دیدن رباتی هستند که OpenAI  نقش مهمی در تولید آن خواهد داشت. 

کلام آخر

حوزه‌ ربات‌های انسان‌نما ظرفیت بالایی دارد تا تحول بزرگ بعدی دنیای فناوری و صنعت را رقم بزند. همان‌طور که تسلا و Figure گفته‌اند، شرکتی که بتواند قبل از بقیه ربات انسان‌نمای همه‌کاره به  بازار عرضه کند، جایگاه بهتر و بالاتری نسبت به رقبا پیدا خواهد کرد و به سودآوری کلانی خواهد رسید. علاوه بر این، هزینه استفاده از کارگر رباتیک به مراتب ارزان‌تر از کارگران انسانی است. کارگر رباتیک نیازی به بیمه و مرخصی ندارد و به ‌تنهایی می‌تواند تعداد زیادی از وظایف را انجام دهد. ترکیب این عوامل با یک‌دیگر نشان می‌دهند که انقلاب ربات‌های انسان‌نما می‌تواند مزایای بسیار زیادی به‌همراه آورد، اما همزمان مخاطراتی را نیز به دنبال خواهد داشت. انسان‌ها به دلایل مختلف قادر نیستند همه‌ کارها را به بهترین شکل انجام دهند، بدین ترتیب منطقی است که بخواهیم به سراغ ساخت ابرانسان‌های رباتیکی برویم که  سرعت و توان بیشتری دارند، کارهای متنوعی را به بهترین شکل انجام می‌دهند و در انجام برخی از کارها دقت بیشتری نسبت به انسان‌ها دارند.