نوروزی زیبا برای دانش‌آموزان عصر جدید

پیک نوروزی با دانش‌آموزان خداحافظی کرد. رضوان حکیم‌زاده معاون آموزش ابتدایی در نشست خبری با موضوع «تکالیف نوروزی» بیان کرد: «امسال دستورالعملی تدوین شده است که پیک نوروزی حذف خواهد شد و به‌جای آن طرحی اجرا می‌شود که طی آن دانش‌آموزان را با داستان‌خوانی، داستان‌گویی و داستان‌نویسی آشتی بدهیم و محیطی شاد را برای کودکان ایجاد کنیم. ما قرار است امسال هفت و نیم میلیون داستان‌گو و داستان‌نویس داشته باشیم که در آن خلاقیت، مهارت‌های دیداری و شنیداری و خواندن در دانش‌آموزان تقویت می‌شود.» (خبرگزاری مهر) 
اما به‌عقیده فریبرز درتاج معاون پژوهشی سازمان نظام روان‏شناسی و مشاوره کشور در گفت‌وگو با ایلنا: «به‌اندازه کافی حجم کتاب‌های درسی در همه مقاطع تحصیلی نسبت به استاندارد‌های جهانی بالا است. اینکه در ایام تعطیل دانش‌آموزان مجبور شوند کتابی را بخوانند و خلاصه‌ آن را هم بنویسند به نظر نمی‌تواند چندان سودمند باشد.» 
طرح جدیدی که قرار است جایگزین پیک نوروزی ملال‌آور شود، جنبه‌های مثبتی دارد. اینکه دانش‌آموزان بتوانند آنچه می‌دانند و درک کرده‌اند را به طور جذاب و قابل فهم در قالب کلمات بیاورند یا بر زبان جاری کنند، تمرین بسیار مهمی است که چندین حس را درگیر و توانایی‌های مهمی را تقویت می‌کند و به دانش‌آموزان کمک خواهد کرد در آینده نه‌تنها داستان‌نویسان خوبی شوند، بلکه دانشمندان خوب، وکلای خوب و مهندسان و پزشکان و تکنسین‌ها و کارگران خوبی هم شوند. اما نباید دانش‌آموزان را فقط محدود به یک یا چند کتاب کنیم و از آن‌ها بخواهیم فقط روی کتاب‌ها متمرکز باشند. آن‌ها باید از فرصت نوروز برای پرورش نگاه خود استفاده کنند و در این راه بیاموزند که چطور علاوه بر کتاب‌، از ابزارهای دیگری که در اختیار دارند، از امکانات تلفن‌ همراه و اینترنت، شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها و حتی از وبلاگ‌ها به‌درستی و در امنیت کامل استفاده کنند و آنچه دیده‌اند و آموخته‌اند را در این قالب‌ها عرضه کنند و اگر جایی با مشکلی برخورد کردند، به سراغ کتاب بروند و از منابعی که به آن‌ها معرفی شده است کمک بگیرند.
باید به آن‌ها بیاموزیم زیبایی‌های طبیعت، زیبایی‌های آثار تاریخی به‌جا مانده از دوران‌‌های گذشته، زیبایی‌های معماری ایرانی و اسلامی و حتی پوشش محلی ساکنان مناطق مختلف ایران را ببینند و انتخاب و ثبت کنند. اگر به طبیعت رفتند صدای دریا، رودخانه، پرندگان، پیچش باد در میان شاخه‌های درختان را ضبط کنند. از برگ‌های افتاده روی زمین عکس بگیرند، از گونه‌‌های مختلف گیاهان و حتی جانوارانی که در مسیر سفرها یا حتی در محیط شهر و روستای خود می‌بینند عکس‌های زیبا بگیرند. شکل کوه‌ها و نوع سنگ‌ها را بشناسند و بیاموزند چطور گسل‌ها را بیابند یا به چشم ببینند زمین‌ لرزه‌هایی که چندین ماه مهمان ایران بودند، چه تغییراتی در کوه‌ها و ساختار زمین ایجاد کردند. باید بیاموزند به‌جای چیدن یک گل یا گرفتن یک پرنده می‌توان از آن عکس و فیلم گرفت و لذت این کار ده‌ها برابر بیشتر است. اگر به ساحلی رفتند که صدف‌ها و جانداران جذابی داشت، به‌جای اینکه آن‌ها را به‌عنوان یادگاری با خود بیاورند، از آن‌ها عکس بگیرند و به این ترتیب با فرهنگ حفظ محیط زیست آشنا شوند و شیرینی آن را تجربه کنند. حتی باید به آن‌ها این جسارت را بیاموزیم که نازیبایی‌های اطراف خود را نقد کنند. آلودگی محیط زیست را به تصویر بکشند. از زباله‌‌‌های ریخته شده بر ساحل دریا، از درختان قطع شده و آثار تاریخی ویران ‌شده، از شالیزارها و جنگل‌‌ها و کوه‌های نابود شده‌ای عکس بگیرند که حالا خانه ویلاها و مراکز خرید و برج‌های بی‌هویت شده‌اند.
از سوی دیگر، این فرصت بسیار خوبی است تا به دانش‌آموز راه و رسم کار گروهی را بیاموزیم و از تعطیلات نوروز به‌عنوان یک کارگاه عملی تجربه کار گروهی استفاده کنیم. دانش‌آموزان می‌توانند در گروه‌های چهار یا پنج ‌نفره، عکس‌ها، صداها و فیلم‌هایی که تهیه کرده‌اند را در یک شبکه اجتماعی مشترک (با رعایت همه موارد ایمنی و نظارت‌هایی که باید اولیا داشته باشند) به اشتراک گذارند، درباره آنچه تهیه شده تبادل نظر کنند و نتیجه را برای ارائه به مدرسه آماده کنند. برای ارائه هم راه‌های متنوعی وجود دارد؛ از ایجاد یک وبلاگ گرفته تا ساخت یک کانال یا صفحه در شبکه اجتماعی. شاید ایده بدی نباشد که برای سال‌های آینده به ایجاد یک شبکه اجتماعی ویژه دانش‌آموزان فکر کنیم، به طوری که آن‌ها به‌راحتی و در امنیت کامل بتوانند در این شبکه اجتماعی، نتایج جست‌وجوگری‌های خود را منتشر کنند. شاید این کار آنقدر برایشان جالب باشد که در تمام طول سال جست‌وجو کنند، محتوا تهیه و آن را روی این شبکه اجتماعی منتشر کنند و به‌جای سرگردانی در دنیای مجازی و یا حتی انجام تکلیف‌های بی‌خاصیت، مقدمات یک آینده خوب را برای خود و ما فراهم کنند. ناگفته پیدا است تشویق دانش‌آموزان به این فعالیت‌ها، نیازمند معلمان و والدینی کار‌آزموده، کتاب‌خوان و علاقه‌مند است. اولیایی که هنوز کودک درونشان فعال است و اسیر روزمرگی نشده‌اند
 منابع:
- پیک نوروزی حذف شد (خبرگزاری مهر) (https://www.mehrnews.com/news/4226540/)
- حذف پیک نوروزی و اما و اگرهای آن (خبرگزاری کتاب ایران)