آشنایی و کار با رزبری پای - بیست و دوم

این مطلب یکی از مقالات ویژه‌نامه «رزبری پای» ماهنامه شبکه است. برای دانلود کل این ویژه‌نامه به اینجا مراجعه کنید. 

 حتماً تاکنون با Midori کار کرده‌اید. اگر این مرورگر وب را به‌عنوان یک برنامه واحد در نظر بگیریم، از مجموعه‌ای از اجزای کوچک‌تر تشکیل شده است. اگر یک بسته برای عملیات خود به بسته‌های دیگر نیاز داشته باشد، به آن بسته‌های وابسته (Dependencies) می‌گوییم. برای این‌که فهرست وابسته Midori را مشاهده کنید، دستور apt-cache depends midori را در پایانه (Accessories>LXTerminal) تایپ کنید. همان ‌طور که در خروجی می‌بینید (شکل 1)، Midori به بیست بسته نرم‌افزاری دیگر وابسته است تا بتواند عملیات خود را انجام دهد. به ‌هر حال، نباید نگران این وابستگی‌ها باشید؛ زیرا سیستم‌عامل Raspbian به‌‌طور خودکار این بسته‌های مرتبط را دانلود و به‌روزرسانی می‌کند. به‌عنوان مثال، اگر روی سیستم خود Midori ندارید، دستور sudo apt-get install midori آخرین نسخه Midori را همراه تمام بسته‌های وابسته‌اش دانلود و نصب می‌کند. Libxml2 که کتاب‌خانه‌هایی برای کار با فایل‌های xml و یکی از بسته‌هایی است که Midori به آن وابسته است، مانند سایر بسته‌ها، یک فایل DEB است که در مخزن Raspberry ذخیره می‌شود. 

 شکل 1: این‌ها بسته‌های وابسته‌ای هستند که برای مرورگر Midori تعیین شده‌اند.

بازگشت به ریشه‌ها
لینوکس یک هسته سیستم‌عامل است که در سال 1991 توسط لینوس توروالدز ساخته شد. لینوکس به‌عنوان قدرت اصلی سرورهایی در نظر گرفته می‌شود که بخش بزرگی از عملیات مربوط به اینترنت، کامپیوتر، لپ‌تاپ و... را انجام می‌دهند. لینوکس بخش اصلی اسمارت‌فون‌هایی که از آندرویید استفاده می‌کنند و همچنین Raspberry Pi است. مجموعه‌ای از بسته‌هایی که با هسته لینوکس ترکیب شده‌اند، یک توزیع نامیده می‌شوند و Raspbian نیز توزیعی است که از روی توزیع دیگر لینوکس به‌نام Debian ساخته شده است. با توجه به طبیعت منبع ‌باز Debian، هر ارتقایی که در Debian  صورت گیرد، به Raspbian نیز انتقال داده می‌شود. مخزن Raspbian شامل تعدادی فایل DEB است که روی سرور ذخیره شده‌اند. برای یافتن فایل‌هایی که این مخزن را تشکیل داده‌اند، می‌توانید از سایت http://archive.raspbian.org/raspbian دیدن کنید. دایرکتوری pool/main/m/midori (شکل 2) حاوی فایل‌های پشتیبان است. از جمله خود بسته DEB و فایل DSC که شامل توضیحی درباره بسته‌ها است. 

 شکل2: یافتن مخزن Raspbian

اگر دستور sudo apt-get install libxml2 را بنویسید، ابزار بسته‌بندی پیش‌رفته یا (APT) (سرنام Advanced Packaging Tool) به مخزن متصل می‌شود؛ فایل DEB وابسته را دانلود و فایل‌ها را نصب و بسته پایگاه داده Pi را به‌روزرسانی می‌کند. یعنی اگر نسخه جدید Libxml آمد، دستور sudo apt-get upgrade آن را به صورت خودکار به‌روزرسانی می‌کند. 

یافتن بسته‌ها
نصب کردن بسته‌ها از طریق خط فرمان راه مناسبی است، ولی استفاده از محیط گرافیکی برای جست‌وجوی مخزن Raspbian بسیار راحت‌تر است. در میان انتخاب‌های اندکی که وجود دارد، در این‌جا از بسته‌ای به نام Synaptic استفاده می‌کنیم. دستور sudo apt-get install synaptic را بنویسید تا این بسته نصب شود. پس از اتمام عملیات دستور sudo synaptic را تایپ کنید تا برنامه باز شود. Synaptic ساختاری سه‌بخشی دارد. بخش بالایی فهرستی از بسته‌ها، نوار کناری فهرستی از دسته‌بندی‌ها و پنجره اصلی توضیحی درباره بسته انتخاب ‌شده را نشان می‌دهد. روی آیکون مربوط به جست‌وجو در بالای پنجره کلیک و عبارت ‘word processor’ را درون آن تایپ کنید. نخستین نتیجه جست‌وجو AbiWord خواهد بود. به‌جای تیک زدن چک‌باکس کنار ‘abiword’روی عنوان ‘abiword’ کلیک کنید. خواهید دید توضیحی درباره آن نمایش داده خواهد شد. توجه داشته باشید که چنان‌چه شما خط فرمان را بیش‌تر ترجیح می‌دهید، می‌توانید دستور[spt-cache search [search term را وارد کنید. 

انتخاب بسته‌ها
Raspberry Pi برای یک کامپیوتر کوچک بسیار مناسب است، ولی حافظه و پردازنده‌ای مانند یک پی‌سی ندارد. به همین دلیل، بهتر است تا حد ممکن از برنامه‌های سبک استفاده کنیم. به‌عنوان مثال، می‌توان به‌جای LibreOffice که یک نرم‌افزار کامل آفیس برای لینوکس است، از AbiWord استفاده کرد (شکل 3). 

 شکل 3: Gnumeric یک برنامه صفحه گسترده است که بسیار جامع و سبک است. 

توجه داشته باشید که مخزن Raspbian فقط حاوی برنامه‌ها نیست. بسته Xfce4 یک برنامه جایگزین مدیریت پنجره‌ها است که برای Pi نسبت به LXDE کارآمدتر و سریع‌تر است (شکل 4). همچنین، می‌توانید نرم‌افزار SLiM را نصب کنید تا در شروع کار بتوانید چند انتخاب برای لایه نمایش داشته باشید. توزیع‌های مشتق شده از Debian مانند Raspbian به‌شدت انعطاف‌پذیر هستند و برای هر برنامه‌ای که بخواهید استفاده کنید، چند انتخاب دارید و مجبور نیستید فقط از یک برنامه خاص استفاده کنید.

 شکل 4: دسکتاپ Xfce جایگزین مناسبی برای LXDE است.

برای مشاهده قسمت‌های بعدی "آشنایی و کار با رزبری پای" اینجا کلیک کنید