چگونه فناوری‌های هوشمند در قلب خانه‌ها از مردم جاسوسی می‌کنند؟

پژوهشی که موسسه تحقیقاتی ادیسون و ان پی آر انجام داده‌اند نشان می‌دهد از هر شش خانواده آمریکایی یک نفر بلندگوی هوشمند یا به عبارت دقیق‌تر یک دستیار مجازی در منزل دارند که آمار عجیبی است و این پرسش را مطرح می‌کند که جامعه به سمت چه چیزی در حال حرکت است؟ فراتر از آن، شرکت‌ها انواع دستگاه‌های متصل به اینترنت را مثل چراغ‌های هوشمند،‌ قفل‌های‌ هوشمند، توالت‌های هوشمند، اسباب‌بازی‌های هوشمند، اسباب‌بازی‌های هوشمند و... را پیشنهاد می‌کنند. به بیان دقیق‌تر هوشمند بودن یعنی دستگاه به اینترنت می‌تواند وصل شود، داده جمع‌آوری کند و با صاحبش حرف بزند. 

با این‌حال، وقتی این وسایل‌ بتوانند با شما صحبت کنند، با افراد دیگری نیز قادر به صحبت هستند. در یک نمونه جالب، گروهی از پژوهشگران، آپارتمانی یک خوابه‌ را تماما به خانه‌ای هوشمند تبدیل کردند و حتا تخت‌ها را نیز به اینترنت متصل کردند تا عادت‌های خوابیدن را اندازه‌گیری کنند. در این پژوهش، صبح که پس از یک کابوس شبانه از خواب بیدار می‌شدند، تخت هوشمند به آن‌ها اعلام می‌کرد به هدف خود دست پیدا نکردید و امتیاز خواب شما پایین است.» این تیم تحقیقاتی، در مجموع ۱۸ دستگاه متصل به اینترنت را در خانه‌ نصب کردند و تصمیم گرفتند بر عملکرد خانه هوشمند نظارت داشته باشند.

در ادامه میان‌افزار روتر را به گونه‌‌ای تغییر دادند که امکان مشاهده همه فعالیت‌‌های شبکه‌ را می‌داد. ‌به‌طوری که می‌توانستید روتر را مشابه نوعی نگهبان امنیتی تصور کنید که همه بسته‌هایی که به خانه هوشمند ‌وارد یا خارج می‌شد را ثبت می‌کرد.

این تیم به دنبال آن بودند تا بفهمند این وسایل هوشمند به تولیدکنندگان خود چه می‌گویند. ‌این آزمایش دو ماه به طول انجامید و در این مدت این تیم تحقیقاتی حتی یک ساعت هم سکوت دیجیتالی نداشتند، زیرا تجهیزات دائما در حال تبادل اطلاعات بودند. نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان داد که شرکت‌ها از تمامی جزییات زندگی افراد مطلع هستند و زمان بیدار و خوابیدن شما را می‌دانند. ‌آن‌ها حتی می‌دانند چه زمانی مسواک می‌زنید، چه زمانی از اجاق گاز استفاده می‌کنید، نحوه نشستن یا خوابیدن‌تان روی تخت‌ها و صندلی‌ها به چه صورتی است، بیشتر به چه مواد غذایی علاقه دارید، چه وقت تلویزیون را روشن می‌کنید و چه مدت آن‌را تماشا می‌کنید و در نهایت به چه برنامه تلویزیونی بیشتر علاقه دارید. به بیان دقیق‌تر، شرکت‌ها به فراداده‌‌هایی بی انتها از کاربران دسترسی داشتند.

البته این اولین باری نیست که تلویزیون‌های هوشمند جاسوسی می‌کنند. به‌طور مثال، در نمونه‌ای جالب شرکت ویزو، در سال 2020 ‌میلادی، ۲/۲ میلیون دلار غرامت بابت جمع‌آوری اطلاعات ثانیه به ثانیه به دولت ایالات متحده پرداخت کرد. زیرا اطلاعات دقیقی در مورد برنامه‌هایی که مردم از تلویزیون تماشا کرده بودند جمع‌آوری کرده و در اختیار کارگزاران اطلاعاتی و شرکت‌های تبلیغاتی قرار داده بود.

این گروه تحقیقاتی متوجه شدند، دستگاه‌های خریداری شده روزانه به سرورها پینگ می‌دهند، اما آیا می‌دانید کدام دستگاه از همه حراف‌تر بودند؟ آمازون اکو. هر سه دقیقه یکبار به سرورهای خود وصل می‌شد، فارغ از این‌که از آن استفاده می‌کردند یا نه. 

بدیهی است که این مسئله نگران‌کننده است که همه این دستگاه‌ها مکالمات مداومی داشتند که برای تیم قابل رویت نبود. ‌به بیان دقیق‌تر، بدون روتر به سختی امکان مشاهده این جزییات وجود داشت. اگر وسیله هوشمند خریداری کنید، تصور می‌کنید که قرار است مالک وسیله باشید، اما در کل شرکت صاحب داده‌های شما است و خب شاید انتظار این کار برود. شما یک وسیله متصل به اینترنت می‌خرید که اینترنت مصرف می‌کند، اما داشتن این وسیله‌ها که به فضای خصوصی که خانه است حرکت می‌کنند و به شرکت‌ها اجازه می‌دهند ابتدایی‌ترین رفتار ما را در آنجا ردیابی کنند عجیب است. 

این مسئله حقیقت دارد. حتی داده‌های به ظاهر بی‌خطر هم توسط اقتصاد نظاره‌گر استفاده می‌شود. برای مثال این که چند وقت به چند وقت مسواک می‌زنید؟ خب، همانطور که معلوم شد، یک کمپانی بیمه دندانپزشکی به اسم بیم وجود دارد که آن‌ها از ۲۰۱۵ مسواک‌های برقی مشتری‌های خود را تحت بررسی داشتند، در ازای تخفیف حق بیمه. 

می‌دانیم بعضی از شما چه فکری می‌کنید: این قرارداد دنیای مدرن است. با کوتاه آمدن از حریم خصوصی و در عوض مقدار راحتی یا تخفیف در قیمت‌ می‌گیریم. اما این تجربه‌ای نبود که تیم در منزل هوشمند انتظارش را داشته باشند. راحتی در کار نبود، نگران کننده بود. ‌همه عاشق عاشق جاروبرقی هوشمندم هستیم، اما خیلی چیزهای دیگر در خانه دیوانه‌کننده هستند مثل پریزهای برق اشغال شده که البته هوشمند هستند و باید بالای دو جین برنامه در گوشی خود برای استفاده از دستگاه‌های متصل به این پریزها نصب کنید. جالب آن‌که هر دستگاهی لاگ‌این کردن خودش را دارد و گذرواژه خود را درخواست می‌کند. به‌طور مثال، قهوه‌ساز هوشمندی را تصور کنید که به درستی کار نکند. قهوه‌سازی که متصل به ابر است. تصور کنید صبح از خواب بیدار شوید و بگویید آلکسا برای ما قهوه درست کن. اما خوب پیش نرود، زیرا باید از عبارت مخصوص برند برای به کار انداختن آن استفاده کنید. این جمله، آلکسا، از قهوه‌ساز درخواست کن سریع دست‌به کار شود و این چیزی بود که واقعا بخاطر سپردنش سر صبح اصلا آسان نبود. جالب آن‌که گاهی أوقات تجهیزات هوشمند مثل اکو دات در کنار تحت قرار دارد، اما صحبت‌های شما را نمی‌فهمد. بنابراین هر روز صبح را با دادن زدن این حرف به اکو دات شروع کنید! بنابراین مجبور می‌شوید به آشپزخانه بروید و دکمه قهوه‌ساز را فشار دهید، در حالی که دوست دارید هوشمند زندگی کنید! 

چیزهای هوشمندی که می‌خرید این قابلیت را دارند که برای هدف قرار دادن شما استفاده شوند. فقط تعداد دستگاه‌هایی که می‌خرید می‌توانند پیش‌بینی کنند چقدر پولدار یا فقیر هستید. فیس‌بوک این فناوری را ساخت و حق اختراع آن را هم ثبت کردند. همه اضطرابی که با هر بار آنلاین شدن حس می‌کنید این است که ردیابی شوید به کجاهای خانه می‌روید.

بعضی هکرها نگاه دقیقی به وسایل هوشمند دارند و می‌دانند که کلی اطلاعات ‌برای شرکت سازنده آن ارسال می‌کنند و از این طریق قادر هستند به راحتی اطلاعات ارزشمندی در مورد قربانیان خود به دست آورند. جالب آن‌که اگر با این شرکت‌ها تماس بگیرید و سوال کنید که چرا این اطلاعات واقعا حساس را جمع‌آوری می‌کنید؟ جواب می‌دهند برای بازاریابی ما عالی است.

واقعیت این است که همه می‌دانیم که تمامی اشیا پیرامون ما سرانجام به اینترنت متصل خواهند شد و داده‌هایی را ارسال خواهند کرد. برخی مردم مشکلی با زندگی کردن در یک چنین ساختار سراسر بین تجاری ندارند، اما خیلی‌ها این‌گونه نیستند. لازم است شرکت‌ها در طراحی این دستگاه‌ها تجدیدنظر کنند ‌و به حریم خصوصی نگاه جدی داشته باشند، زیرا بیشتر مردم تمایلی به مشارکت در تحقیقات بازار ندارد. واقعیت این است که بیشتر أوقات هنگامی که حواس‌تان نیست، لوازم خانگی معمولی هوشمند از شما جاسوسی می‌کنند و این‌کار را به شکل ظریفی انجام می‌دهند، زیرا شبیه دوربین‌ها نیستند و به راحتی در یک قدمی شما قرار دارند.