چشم‌اندازی به تحولات فناوری در سال 2016 - بخش اول

این مطلب یکی از مقالات پرونده ویژه «چشم‌انداز فناوری‌های سال 2016» است. تمام این پرونده ویژه را می‌توانید از اینجا دانلود کنید. 

واقعیت مجازی یا واقعیت حقیقی؛ سالی که واقعیت‎ها دچار دگرگونی می‎شوند

سال 2016 نیز به سرعت از راه رسید و سرانجام قرار است در این سال واقعیت مجازی به واقعیت حقیقی تبدیل شود. اولین و مهم‎ترین رویداد در این فناوری پیشرفت تجهيزات دیداری، صفحه نمایش‎ها و ابزار ردگیری حرکات است که امکان تجربه واقعی‎تری از دنیای مجازی را در اختیار ما قرار می‎دهد؛ اما توجه به این نکته نیز حائز اهمیت است که سخت‌افزار به کار رفته در کامپیوترهای شخصی به سمتی پیش می‎روند که برای ما امکان استفاده از فناوری واقعیت مجازی در بازی را هر چه بیش‌تر فراهم می‎کند؛ اما رقبای اصلی فعال در این زمینه چه کسانی هستند؟ 

Oculus Rift
بهتر است ابتدا با اکولوس ریفت فیسبوک شروع کنیم. این شرکت نوپا ابتدا با هدف جذب سرمایه در سایت کیک استارتر، آخرین انقلاب در فناوری واقعیت مجازی را معرفی کرد و توسط زاکربرگ میلیاردر، برای روز مبادا خریداری شد. این به این معنا است که اکولوس این توانایی را داشت تا عرضه خود را به تعویق بیاندازد تا اطمینان حاصل کند در سال آینده با تمام قوا پا به میدان می‎گذارد.
هنوز هم اطلاع دقیقی از تاریخ عرضه نسخه نهایی ریفت به مصرف كننده در دسترس نیست؛ اما انتظار می‎رود، در اولین فصل سال 2016 شاهد عرضه آن به بازار باشیم. قیمت نهایی این محصول نیز نامشخص است؛ اما از شواهد امر پیدا است که این محصول باید قیمتی در حدود 300 تا 400 دلار داشته باشد.
سخت‌افزار به کار رفته در این دستگاه از برخی از قدرت‌مندترين تجهيزات حال حاضر تشکیل شده است. فناوری صفحه نمایش شامل یک نمایش‌گر OLED سامسونگ با رزولشن 2160x1200 پیکسل است که برای هر چشم دقت 1200x1080 پیکسلی را فراهم می‎کند. نرخ نوسازی تصویر نیز از اهمیت بالایی برخوردار است که در این نمایش‌گر، 90 هرتز تعیین شده است. این صفحه نمایش به گونه‎ای طراحی شده است تا میزان کدر بودن آن به حداقل ممکن برسد و در زمان استفاده، از ایجاد سرگیجه جلوگیری کند.
این هدست تنها بخشی از این مجموعه است و اکولوس کنترلرهای بی‎سیم جدیدی را نیز با نام اکولوس تاچ برای این دستگاه معرفی كرده است که به صورت جداگانه فروخته می‎شوند. این کنترلرها به شکل هلالی طراحی شده‎اند و برای ردگیری حرکات به دستان شما متصل می‎شوند. نحوه هدایت آن‌ها نیز از طریق یک دسته و ماشه‎های آنالوگ و یک جفت دکمه انجام می‎شود. اکولوس حداقل مشخصات سخت‌افزاری را برای این دستگاه واقعیت مجازی در نظر گرفته است که شامل یک پردازنده گرافیکی GTX 970 یا AMD 290 با حداقل یک پردازنده مرکزی Haswell i5 و 8 گیگابایت (یا بیش‌تر) حافظه رم است.

HTC ViVe
حریف بعدی این رقابت سیستم Vive VR (یا شاید هم SteamVR) شرکت اچ‎تی‎سی است که توسعه آن با مشارکت Valve انجام شده است. Vive نام نسخه ویرایشی توسعه این دستگاه است؛ به همین دلیل ممکن است Valve در زمان عرضه این محصول آن را با نام SteamVR معرفی کند. انتظار مي‎رود این دستگاه نیز در اوایل سال 2016 روانه بازار شود؛ البته شایعاتی نیز وجود دارد که زمان عرضه آن را ماه دسامبر اعلام می‎کند؛ اما آنچه مسلم است این است که حتی اگر تعداد محدودی از آن، قبل از پایان سال 2015 ارائه شود، زمان اصلی عرضه SteamVR سال 2016 خواهد بود.
مشخصات آن بسیار شبیه به ریفت است و شامل یک صفحه نمایش با رزولشن 2160x1200 پیکسل و نرخ نوسازی 90 هرتزی است؛ شاید بتوان اختلاف آن را در نحوه قرارگیری این هدست در زمان استفاده به همراه 70 سنسور (شامل شتاب سنج، ژیروسکوپ و نظاير آن) تعبیه شده در آن، دانست. محدوده کاری دوربين‎های بی‎سیم آن نیز 4.5 متر است.
کنترلرهای آن شبیه به کنترلر Steam است که به دو قسمت تقسیم شده است. در هر کدام از آن‌ها یک ترک‎پد در زیر انگشت شست، یک ماشه و چند دکمه تعبیه شده است؛ هم‌چنین یک کلاه با تعداد زیادی سنسور برای نگه‌داری زبانه‎ها در بالا وجود دارد. به نظر می‎رسد SteamVR هم به همان اندازه ریفت به تجهيزات سخت‌افزاری کامپیوتر شخصی  نیاز داشته باشد تا بتواند با تولید فریم‎های کافی در چنین دقتی از عهده ایجاد حرکات یک‌نواخت و روان در دنیای مجازی برآید.

Microsoft Hololens
یکی دیگر از دستگاه‎های خلق واقعیت مجازی که انتظار مي‎رود در سال 2016 روانه بازار شود هولولنز مایکروسافت است. این دستگاه با داشتن یک نقاب بصری، یک پرده دیجیتالی را در میدان دید شما تشکیل می‎دهد و محیطی فراتر از یک هدست واقعیت مجازی را برای شما فراهم می‎کند.
با وجودی که این میدان دید محدود است و تمام سطح بینایی شما را در بر نمی‎گیرد؛ اما این امکان را فراهم می‎کند تا شما تصاویر را روبروی خود به نمایش درآورید. مایکروسافت این دستگاه را در سال 2015 با مشارکت Halo و Minecraft تولید کرد و قصد دارد نسخه تجاری آن را در اوایل سال 2016 و با قیمت سرسام آور 3000 دلار روانه بازار کند. 
این تنها دستگاه بی‎سیم در بین این سه محصول معرفی شده است که به هیچ دستگاه مهارکننده‎ای نیاز ندارد و به صورت بی‎سیم نیز شارژ می‎شود. یکی دیگر از مزایای این دستگاه این است، به کسانی که به دلیل ضعف بینایی نیاز به استفاده از عینک دارند نیز این امکان را می‎دهد تا به راحتی از این دستگاه استفاده کنند. هنوز به طور رسمی‎ هیچ گونه مشخصاتی از این محصول اعلام نشده است؛ اما گمانه‌زنی‎ها حاکی از آن است که دقت نمایش‌گر آن 1080p است و از پردازنده اتم نسل بعدی اینتل برای وظایف پردازشی خود استفاده می‎کند.

افزایش اشتیاق برای استفاده از تراشه‌های  اسکایلک؛ اینتل قصد دارد بازار تجهيزات را قبضه کند

اینتل در سال 2016 گزینه‎های متعددی را پیش رو دارد که انتخاب برخی از آن‌ها، به این بستگی دارد که پردازنده Zen جدید AMD چه نتیجه‎ای را به همراه داشته باشد؛ اما وقتی پای جادوی سیلیکون در میان باشد، ما هم‌چنان امید زیادی به اینتل داریم. تراشه‎های تراز اول دسكتاپ این شرکت نیز دیگر مجالی برای رقابت تازه‌کاران باقی نخواهد گذاشت.
این تراشه‎ها نمونه‎های سری E از معماری دو پشته Broadwell و Skylake هستند. ما به دلیل هم‌زمانی عرضه آن‌ها در قالب پردازنده‎های پرقدرت دسكتاپ از سری Core iX-5000 و 6000 از اصطلاح «دو پشته» (double-stacked) استفاده کردیم؛ به عبارت ديگر، درست بعد از ارائه پردازنده‎های Broadwell و Skylake در سال 2015، قرار است هر دو تراشه Broadwell-E و Skylake-E در سال 2016 عرضه شوند. هنوز زمان دقیقی برای ورود این سری از پردازنده‎ها مشخص نشده است؛ اما احتمالا Broadwell-E در بهار و Skylake-E در پاییز رونمایی خواهند شد.

مشخصات Broadwell-E بسیار آشنا است. این تراشه در دو مدل 6 و 8 هسته‎ای و تحت سوکت LGA2011v3 خواهد بود. تمام این خصوصیات حاکی از آن است که Broadwell-E با مادربردهای موجود Intel X99 سازگاری خواهد داشت. اما پیش‌بینی مشخصات Skylake-E کمی‎ سخت‎تر است؛ به نظر می‎رسد این پردازنده به یک سوکت و چیپست جدید نیاز دارد. امید هم بر این است که Skylake-E بیش‌تر از هشت هسته داشته باشد. مسلما چنین چیزی دور از انتظار نیست، زیرا تراشه‎های سرور Skylake-E Xeon از 28 هسته برخوردار خواهند بود؛ اما چیزی که سرنوشت اینتل را در سال 2016 پیچیده‎تر می‎کند فناوری 10 نانومتری است. اینتل برنامه‌ریزی کرده بود که تراشه‎های 10 نانومتری Cannonlake خود را در سال 2016 روانه بازار کند؛ اما مشکل این‌جاست که این فناوری 10 نانومتری تا سال 2017 آماده نخواهد شد. ارائه یک سال در میان طراحی و تولید پردازنده‎های جديد به معضل بزرگی برای اینتل تبدیل شده است. 
راه حل اینتل برای این مسئله ارائه یک خانواده تراشه میانی به نام Kaby Lake است. هنوز اطلاعات موثقی در مورد خصوصیات و عملکرد این تراشه منتشر نشده است. در هر صورت اگر AMD تغییرات عمده و خاصی در پردازنده‎های Zen خود ایجاد نکند، بعید به نظر مي‌رسد كه تراشه‎های Kaby Lake تا آغاز سال 2017 برای کامپیوترهای دسكتاپ آماده شوند؛ بنابراین با توجه به مشکلات اینتل در آماده‌سازی پردازنده‎های 14 نانومتری و تاخیر در عرضه نمونه 10 نانومتری، آیا امکان تحقق قانون مور که می‎گوید هر دو سال پیچیدگی تراشه‎ها دو برابر و قیمت آن نصف می‎شود، وجود خواهد داشت؟ به طور خلاصه باید بگوييم بله، چنین امکانی وجود خواهد داشت. پیشرفت ادامه خواهد داشت؛ اما با سرعت کم‌تر؛ در عوض به الگوهای جدیدتری نیاز خواهد بود؛ چیزی شبیه به محاسبات کوانتومی‎ یا برخی از فناوری‎های اساسا جدید دیگر.