راهنمای خرید روتر بی‌سیم در انتهای سال 2015

چگونه بهترین روتر بی‌سیم را انتخاب کنیم؟

01/11/1394 - 11:20

چگونه بهترین روتر بی‌سیم را انتخاب کنیم؟

این مطلب در پرونده ویژه «راهنمای خرید روترهای پر سرعت سال 2015» منتشر شده است. برای دانلود کل این پرونده ویژه می‌توانید به اینجا مراجعه کنید.

با توجه به پیشرفت محصولات خانگی، که باید به اینترنت متصل باشند (مانند اسمارت‌فون‌ها، تلویزیون‌های هوشمند، تبلت‌ها، نوت‌بوک‌ها، پخش‌کننده‌های مالتی‌مدیا و ...)، نیاز به یک روتر بی‌سیم قدرتمند در خانه و کسب‌وکارهای کوچک، بیش از پیش احساس می‌شود. امروزه داشتن یک گوشی موبایل هوشمند، با ده‌ها نرم‌افزاری که فقط در وضعیت آنلاین کاربرد دارند؛بدون اتصال به اینترنت هیچ ارزشی ندارد. از طرفی، در میان ترافیک اینترنت، صوت و تصویر، جایگاه خود را باز کردند و به تبع، نیاز به پهنای‌باند دارند. اگر در گذشته برای وب‌گردی، یک اتصال اینترنتی موبایل بسیار کم سرعت یا یک اتصال اینترنت خانگی 128 کیلوبیت بر ثانیه، کفایت می‌کرد؛ اما اکنون، حداقل اتصال‌های اینترنتی 512 کیلوبیتی هستند و در کنار این اتصال اینترنت حتما باید یک روتر پرسرعت نقشی بی‌بدیل ایفا کند تا کاربران شبکه بی‌سیم، لذت واقعی آنلاین بودن را احساس کنند؛ در واقع، تمام این دلایل به خاطر انتخاب یک روتر وای‌فای جدید و مناسب است.

مطلب پیشنهادی

این 5 عامل باورنکردنی سرعت وای‌فای شما را پایین می‌آورند

منظور از واژه «مناسب» این است که سیگنال‌دهی قوی داشته باشد و محدوده بیشتری را پوشش دهد؛ معمولاً سرعت انتقال اطلاعاتی بالاتر از یک گیگابیت داشته باشد و همچنین، دستگاه‌های مختلفی به طور همزمان به روتر وصل شوند و امکانات و قابلیت‌های مورد نیاز کاربران را فراهم کنند. در سال 2015 روترهای جدیدی وارد بازار شدند که با خود، ویژگی‌های متفاوتی را برای کاربران به ارمغان آوردند که تا پیش از این، بیشتر شبیه به یک رویای دور بود. روترهای در سال 2015 بازی‌های آنلاین و ویدیو را هدف قرار دادند و فقط از استریم صحبت می‌کنند؛ آن هم نه روی یک فرکانس یا کانال، بلکه رقابت بر سر تعداد آنتن‌ها و کانال‌های بیشتر دریافت/ارسال اطلاعات است؛ اما همه این ویژگی‌ها و امکانات جدید، با خود پیچیدگی را به همراه آوردند که نتیجه اولیه آن، سخت کردن انتخاب است. چگونه باید روتر مناسب خانه یا محل کار خود را انتخاب کنیم؟ پارامترهای جدید انتخاب یک روتر بی‌سیم پرسرعت در سال 2015 چیست؟ آنتن‌های بیشتر مهم هستند یا سرعت؟ کارآیی واقعی روترهای خوب بازار چگونه است؟ ما در این مقاله به دنبال جواب این پرسش‌ها هستیم.

تک بانده یا دو بانده؟
همه روترهای ساخته شده در دنیا، مشابه هم نیستند و لزوماً از دو فرکانس کاری معروف شبکه‌های بی‌سیم به‌طور همزمان استفاده نمی‌کنند. برخی روترها، فقط روی یک فرکانس کاری 2.4 گیگاهرتز که فرکانس پایین‌تر یا ضعیف‌تری است، اطلاعات را ارسال یا دریافت می‌کنند. به این روترها، تک باند می‌گویند. به تصور برخی از کاربران، روترهای تک باند، ارزان قیمت هستند و سیگنال‌دهی بسیار ضعیفی دارند و به درد کارهای بی‌سیم نمی‌خورند؛ این تصور اشتباه است؛ زیرا هم‌اکنون روترهای تک باندی در بازار یافت می‌شود که هم بسیار گران‌قیمت‌تر از روترهای دو بانده هستند و هم سرعت انتقال اطلاعات بالایی دارند. این‌گونه روترها، برای کارهای وب‌گردی یا گشتن در شبکه‌های اجتماعی با موبایل و تبلت، کافی هستند. عیب بزرگ روترهای تک بانده این است که روی فرکانسی بسیار شلوغ و پرترافیک کار می‌کنند. احتمالا تمام همسایه‌های شما روترهای قدیمی دارند که روی فرکانس 2.4 گیگاهرتز تنظیم شده‌اند. این فرکانس فقط 11 کانال یا باند انتقال اطلاعات دارد و می‌توان حدس زد مثلاً در یک مجتمع مسکونی، روی هر باند چندین روتر فعال هستند.

اگر در خانه، بر روی شبکه بی‌سیم شما چندین دستگاه وجود دارند که قرار است اطلاعات را استریم کنند؛ مثلاً به طور آنلاین بازی کنند یا فیلم ببینند یا دائم به سرویس‌های آنلاین پخش ویدیو مانند آپارات و نمونه‌های خارجی متصل هستند، اصلاً فکر خرید یک روتر بی‌سیم تک بانده را فراموش کنید و به سراغ روترهای دو بانده بروید. این روترها علاوه بر فرکانس 2.4 گیگاهرتز از فرکانس سطح بالای 5 گیگاهرتز، نیز استفاده می‌کنند. فرکانس 5 گیگاهرتز بالای صد کانال یا باند کاری دارد و روی هر کانال، پهنای‌باند بیشتری را فراهم می‌‌کند. به همین دلیل، هم سرعت بیشتر است و هم احتمال ترافیک روی یک کانال رادیویی به شدت کاهش پیدا می‌کند. در فرکانس 2.4 گیگاهرتز، پهنای‌باند کانال‌های رادیویی 20 و 40 مگاهرتز است؛ ولی در فرکانس 5 گیگاهرتز، با کانال‌های 80 و 160 مگاهرتزی روبرو هستیم. روترهای دو بانده، به راحتی اجازه می‌دهند تا برنامه‌های کاربردی و برخی سرویس‌های اختصاصی را اجرا کنید، بدون اینکه نگران پهنای‌باند یا استریم اطلاعات باشید.
ماجرا به این‌جا ختم نمی‌شود؛ در سال 2015 شاهد ساخت روترهای سه بانده هم بودیم؛ یعنی از سه فرکانس رادیویی استفاده می‌کردند. این روترها معمولا از یک فرکانس 2.4 گیگاهرتز و دو فرکانس 5 گیگاهرتز، به‌صورت مجزا از هم استفاده می‌کنند؛ در واقع فرکانس 5 گیگاهرتز دوم، شبیه‌سازی شده فرکانس اصلی است؛ ولی همان سرعت و کیفیت را دارد. مسلما سرعت روترهای سه بانده، بسیار بیشتر از روترهای دو بانده است و برای خانواده‌هایی مناسب هستند که چندین دستگاه استریم ویدیو یا مصرف سنگین ترافیک شبکه دارند. معمولاً کاربران عادی به سراغ روترهای سه بانده نمی‌روند و برخی کاربران حرفه‌ای و شرکتی برای کارهای خاص مانند دانلودهای سنگین، کافی‌نت‌های بازی‌های آنلاین و انتقال فایل‌های بسیار سنگین طراحی گرافیکی مشتری از این روترها استفاده می‌کنند.

پروتکل‌های بی‌سیم
همه ما می‌دانیم شبکه‌های بی‌سیم از استاندارد 802.11 استفاده می‌کنند. دستگاه‌هایی که از استانداردهای قدیمی 802.11b و 802.11g استفاده می‌کنند، سرعت انتقال اطلاعات بسیار پایینی در حدود 11 و 54 مگابیت دارند و واضح است که از فرکانس کاری 2.4 گیگاهرتز استفاده می‌کنند. روترهای نسل جدیدتر، نسبت به این دو استاندارد از پروتکل معروف و محبوب 802.11n استفاده می‌کنند. احتمالا همه ما اولین روترهایی که خریدیم روی همین استاندارد کار کردند و هم‌اکنون نیز غالب روترهای درون خانه‌ها و شرکت‌ها، مبتنی بر این استاندارد است. در سال‌های اخیر، روی استاندارد 802.11n، حداکثر سرعت به مرز 600 مگابیت رسیده است. این استاندارد از دو فرکانس 2.4 و 5 گیگاهرتز پشتیبانی می‌کند و هم‌چنین برای اولین بار روی این روترها، فناوری‌هایی مانند MIMO (Multiple Input Multiple Output) مطرح شدند. MIMO اجازه می‌دهد که ازچندین آنتن استفاده شود و هر آنتن ارسال/دریافت جداگانه و مستقلی داشته باشد. روی استاندارد 802.11n حداکثر از چهار آنتن یا چهار کانال رادیویی پشتیبانی می‌شود که اصطلاحاً به آن MIMO 4×4 می‌گویند. روی هریک از این استانداردها، حداکثر سرعت 150 مگابیت است. بسیاری از لپ‌تاپ‌ها، اسمارت‌فون‌ها و دستگاه‌های بی‌سیم خانگی از وای‌فای 802.11n استفاده می‌کنند؛ به همین دلیل هنوز روترهای 802.11n یک انتخاب مناسب برای اشتراک‌گذاری ساده اینترنت میان چندین دستگاه لپ‌تاپ و اسمارت‌فون، محسوب می‌شوند. هنوز روترهای مبتنی بر این استاندارد تولید می‌شود و چون بازار پرفروشی دارند، هر ساله شرکت‌های سازنده روتر، چندین مدل جدید معرفی می‌کنند و اتفاقاً قیمت‌های مناسب‌تری هم دارند؛ ولی اگر در شبکه بی‌سیم خانگی یا اداری شما چندین دستگاه استریم ویدیو و بازی آنلاین(مانند تلویزیون هوشمند یا کنسول بازی) قرار دارد یا اینکه چندین دستگاه نیاز به ترافیک شبکه بالایی دارند و همچنین از اینترنت‌های پرسرعت بالای یک مگابیت استفاده می‌کنید، بهتر است به سراغ روترهای به‌روزتر با سرعت و پهنای‌باند بیشتر، استفاده کنید.

بعد از استاندارد 802.11n، استاندارد جدید و پرسروصدای 802.11ac معرفی شد و کم‌کم از سال 2013 محصولات مبتنی بر آن وارد بازار شدند و اکنون در سال 2015 با محصولات تکامل‌یافته‌ای در این رده، روبرو هستیم. استاندارد 802.11ac چیزی فراتر از یک استاندارد است و با خود چندین رده کاری بی سیم و فناوری را معرفی کرد. این استاندارد، در چندین بخش، شبکه‌های بی‌سیم را بهبود داد و جهش‌های بزرگی را ایجاد کرد. مثلاً در بخش پهنای ‌باند، شاهد رسیدن به مرز 160 مگاهرتز هستیم؛ در حالی که روی استاندارد 802.11n پهنای باند محدود به 40 مگاهرتز بود؛ همچنین، در بخش تعداد کانال‌های کاری همزمان یا تعداد آنتن‌ها، به مرز هشت آنتن یا باند کاری رسیدیم در حالی که، استاندارد قبلی به چهار آنتن محدود بود. Beamforming فناوری جدیدی است که مستقیما برای یک دستگاه خاص، سیگنال‌های رادیویی را می‌فرستند و از ارسال فراگیر (Broadcasting) سیگنال‌ها در همه جهت‌ها، جلوگیری می‌کند. فناوری دیگری که در سال‌های اخیر معرفی و عملیاتی شد،MU-MIMO (Multi User-Multiple Input Multiple Output) است. این فناوری تلاش می‌کند، به جای اینکه پی در پی پهنای باند را از یک دستگاه گرفته و به دیگری بسپارد، به‌طور هم‌زمان به هر دستگاهی پهنای باند اختصاصی بدهد. با این فناوری، چهار دستگاه به‌صورت همزمان می‌توانند با بیشترین پهنای باند ممکن، اطلاعات بی‌سیم را برای روتر ارسال یا دریافت کند. برای استفاده از این فناوری باید هم روتر و هم دستگاه کلاینت بی‌سیم، مجهز به مدارهای بی‌سیم MU-MIMO باشند. در حال حاضر، تعداد روترهای مجهز به فناوری MU-MIMO انگشت‌شمار هستند و تعداد کلاینت‌های مجهز به این فناوری نیز بسیار محدود و فقط شامل چند مدل لپ‌تاپ هستند. البته، انتظار می‌رود در انتهای سال 2015 و در نمایشگاه CES 2016 چندین مدل اسمارت‌فون یا تلویزیون هوشمند مجهز به MU-MIMO معرفی شوند.
روترهای مجهز به استاندارد 802.11ac در رده‌های سرعتی مختلفی مانند AC750، AC900، AC1200، AC1750، AC1900، AC2100، AC2300، AC3200 و غیره تقسیم‌بندی می‌شوند. هریک از اعداد کنار عبارت AC نشان‌دهنده حداکثر سرعت روی دو فرکانس کاری روتر است. برای مثال، روتری در رده AC1750 دارای حداکثر سرعت 450 مگابیت، روی فرکانس 2.4 گیگاهرتز و حداکثر سرعت 1300 مگابیت، روی فرکانس 5 گیگاهرتز است. روترهای رده AC3200 از سه فرکانس کاری استفاده می‌کنند و مثلاً دارای حداکثر سرعت 600 مگابیت، روی فرکانس 4/2 گیگاهرتز و حداکثر سرعت 1300 مگابیت، روی فرکانس 5 گیگاهرتز هستند؛ ولی فراموش نکنید که دو فرکانس 5 گیگاهرتز داریم. یک نکته مهم درباره این روترها این است که به ندرت می‌بینیم یک دستگاه سرعت انتقال اطلاعاتی برابر این اعداد گفته شده داشته باشد. در دنیای واقعی، سرعت‌ها پایین‌تر از مشخصات تئوری اعلام شده هستند؛ اما واضح است اگر می‌خواهید روتری با سرعت بالا خریداری کنید، هرچه رده AC بالاتری انتخاب کنید؛ سرعت بیشتری در شبکه بی‌سیم خواهید داشت.

ویژگی‌ها
در بخش ویژگی‌ها، روترهای بی‌سیم بسیار با هم متفاوت هستند و از یک قاعده و قانون مشخص پیروی نمی‌کنند؛ مثلاً ممکن است در بازار یک روتر بی‌سیم بسیار قدرتمند پیدا کنید که فقط یک درگاه USB دارد و آن هم USB 2.0 است نه USB 3.0. چیزی که مشخص است؛ هر چقدر از روتر بی‌سیم مورد نظر خود انتظار ویژگی‌های بیشتری داشته باشید، به همان اندازه باید هزینه بیشتری پرداخت کنید؛ اما برخی ویژگی‌ها برای یک روتر بی‌سیم ضروری به نظر می‌رسند و حداقل امکاناتی هستند که برای خرید یک محصول مناسب باید مد نظر داشته باشید. روتری انتخاب کنید که چهار درگاه شبکه اترنت گیگابیتی (10/100/1000) داشته باشد و شما بتوانید از طریق کابل، برخی از دستگاه‌ها مانند کامپیوترهای رومیزی، دستگاه‌های ذخیره‌سازی تحت شبکه NAS یا هاب‌های مدیریت خودکار خانه‌های هوشمند را به روتر وصل کنید. روترهای امروزی حداقل باید یک درگاه USB داشته باشند تا امکان اتصال دستگاه‌هایی مانند چاپگر به روتر و اشتراک‌گذاری آن در شبکه بی‌سیم، وجود داشته باشد. تعداد بیشتر درگاه USB، خیال شما را از نیازهای بعدی راحت می‌کند. یک ویژگی ضروری دیگر، انتخاب روتری با قابلیت آنتن‌های خارجی جداشدنی است؛ اگر شما در آینده نیاز داشته باشید روتر خود را تقویت کنید، می‌توانید آنتن‌های خارجی جداشدنی را از روتر باز و آنتن‌های پر قدرت جدید را نصب ‌کنید. در بازار، شرکت‌های زیادی آنتن‌هایی با کارآیی بالا و اصطلاحاً High-Gain عرضه می‌کنند.

اگر برای شما نوع استفاده از شبکه بی‌سیم مهم است و روی بحث‌های مدیریت شبکه، حساسیت‌های ویژه‌ای دارید؛ حتما باید به سراغ روتری بروید که قابلیت‌هایی مانند کنترل والدین، QoS و امکان تعریف شبکه میهمان (Guest Network) را دارد. ویژگی کنترل والدین به شما اجازه می‌دهد تا دسترسی به شبکه را محدود کنید و مطمئن شوید کودکان یا دیگران، در روزها و ساعت‌های مشخص، به وای‌فای دسترسی دارند؛ این ویژگی به خصوص، برای کنترل کودکان و نوجوانان در بازی‌های آنلاین و شبکه‌های اجتماعی کاربرد دارد. شبکه میهمان به شما اجازه می‌دهد تا کاربرانی را به شبکه بی‌سیم وصل کنید بدون اینکه، شبکه اصلی مورد نیازتان، به خطر بیفتد. در واقع شما برای میهمان، یک شبکه مجزا با SSID و رمزعبور متفاوت می‌سازید که با شبکه اصلی شما متفاوت است. شما در شبکه میهمان، می‌توانید اجازه دسترسی به اینترنت را بدهید بدون اینکه به فایل‌ها، چاپگر یا دستگاه‌های دیگر متصل به شبکه، دسترسی وجود داشته باشد؛ هم‌چنین شما با تنظیمات QoS تصمیم می‌گیرید که در شبکه، کدام برنامه‌ها یا کلاینت‌ها اولویت بیشتر یا کمتری داشته باشند و بر اساس این اولویت، از پهنای‌باند استفاده کنند، برای مثال، اگر یک دستگاه، همیشه در حال استریم آنلاین ویدیو از روی اینترنت است و دستگاه دیگری می‌خواهد برخی نرم‌افزارها را به‌روزرسانی کند یا دستور چاپ بفرستد، شما می‌توانید اولویت اول را استریم ویدیو تعریف کنید. همین موضوع برای بازی‌های آنلاین نیز صادق است و می‌توانید کنسول بازی XBox One و PlayStation 4 را در اولویت بالایی تعریف کنید.
اما به بحث مهم امنیت بپردازیم. تقریباً تمامی روترهای امروزی، تنظیمات و گزینه‌های زیادی برای امنیت شبکه ارائه می‌دهند و بعضاً این ویژگی‌ها در همه محصولات یکسان است. مهم‌ترین این ویژگی‌ها، WPS است که به شما اجازه می‌دهد، ارتباط یک دستگاه سازگار با روتر را فقط با فشردن یک کلید امن کنید. کافی است کلید WPS را روی روتر و بعد روی دستگاه مورد نظر فشار دهید تا از طریق شبکه به هم وصل شوند؛ ولی یک ارتباط رمزنگاری شده را برقرار کنند که با ارتباط روتر با دیگر دستگاه‌های شبکه متفاوت است. دیگر ویژگی الزامی برای هر روتر بی‌سیم، استفاده از الگوریتم رمزنگاری اطلاعات WPA یا WPA2 است. این الگو اجازه می‌دهد که هر دستگاه برای اتصال به شبکه و روتر، از یک رمزعبور هشت رقمی مطمئن استفاده کند. این الگو، به راحتی قابل هک شدن و لو رفتن رمز عبور نیست و اگر هکرها بخواهند از دستگاه‌ها یا سیستم‌های رمزشکن استفاده کنند؛ باید سال‌ها تلاش کنند. برخی روترهای صنعتی یا حرفه‌ای، یک نسخه پیشرفته از
WPA/WPA2 به نام WPA-Enterprise را عرضه می‌کنند که امنیت بیشتری دارد؛ ولی نیازمند سرورهای احرازهویت راه دور RADIUS، برای هر کلاینت است. همان‌طور که می‌دانید شبکه‌ها و اینترنت فعلی، بر روی سیستم آدرس‌دهی IPv4 و32 بیتی هستند؛ ولی به زودی باید به سوی سیستم آدرس‌دهی 128 بیتی IPv6 بروند. روی IPv6 تعداد آدرس‌های نامحدودی فراهم می‌شود؛ بنابراین، بهتر است کمی دوراندیش باشید و روتری انتخاب کنید که از سیستم آدرس‌دهی IPv6 پشتیبانی کند؛ اگرچه روی IPv4 کار می‌کند.

قیمت
مانند هر دستگاه دیگری، قیمت روترهای بی‌سیم، بر اساس کارایی و ویژگی‌های آن‌ها است. به طور پایه، روترهای سری 802.11n در محدوده قیمتی 25 تا 100 دلار (50 هزار تومان تا 200 هزار تومان) هستند. روترهای 802.11n که از دو باند فرکانسی پشتیبانی کنند، در بازار ایران تا 400 هزار تومان هم قیمت دارند؛ اما در میان روترهای سری AC قیمت‌ها کمی بالاتر است. شما می‌توانید در بازار، یک روتر AC1200 را با قیمت 130 دلار (در ایران حدود 250 هزار تومان) خریداری کنید و همین‌طور که رده روتر بالاتر می‌رود، قیمت‌ها افزایش می‌یابد؛ به طوری که یک روتر AC2400 و مجهز به فناوری MIMO، با قیمتی حدود 250 دلار ( از 700 هزار تومان تا بالای 1.5 میلیون تومان) فروخته می‌شود. در بازار ایران روترهای AC750، با قیمت تقریبی 230 هزار تومان نیز موجود است؛ ولی روترهای AC1200 و AC1750 عمدتاً قیمتی بالاتر از 500 هزار تومان و گاهی بالاتر از یک میلیون تومان دارند.
در اینجا برندها نقش بسیار مهمی ایفا می‌کنند. در همین بازار ایران، یک روتر AC1750 با قیمت 400 هزار تومان و روتر AC1750 دیگر با قیمت یک میلیون و 135 هزار تومان نیز فروخته می‌شود. واضح است که ویژگی‌ها و کارایی این دو روتر هم رده با هم یکسان نیستند؛ ولی به نظر نمی‌رسد این‌قدر هم تفاوت قیمت داشته باشند.

یک موضوع دیگر را هم باید در نظر داشته باشید. هنوز روترهای AC3200 وارد بازار ایران نشدند؛ زیرا به تازگی وارد بازارهای جهانی شدند و احتمالاً خریدارهای کمی در ایران دارند و قیمت‌های بسیار بالایی دارند. در امریکا و اروپا یک روتر سه بانده AC3200، با قیمتی بالاتر از 300 دلار به فروش می‌رسند؛ همین‌طور روترهای تازه وارد AC2600 MU-MIMO در ایران پیدا نمی‌شوند؛ ولی در بازارهای جهانی باز هم محدوده قیمتی 300 دلار دارند و البته مصرف‌کننده باید هزینه بیشتری پرداخت کند.

انتخاب نهایی
پارامترهایی مانند سرعت بالا، محدوده پوشش‌دهی خوب، نصب و راه‌اندازی آسان، قابلیت‌های مدیریتی بالا، ویژگی‌ها و البته قیمت، منجر به انتخاب یک روتر مناسب می‌شوند. هیچ روتری تمامی این پارامترها را با هم ندارد و در یکی یا چند پارامتر، از خود ضعف نشان خواهد داد. بهترین حالت این است که تعادلی میان این پارامترها برقرار کنیم؛ مثلاً اگر می‌خواهیم برای روتر جدید، حدود 200 هزار تومان هزینه کنیم، به سراغ یک روتر AC رده پایین از نظر سرعت ولی با آنتن‌های خارجی جداشدنی و ویژگی‌های زیاد برویم تا بعداً بتوانیم سرعت و محدوده پوشش‌دهی را تقویت کنیم. در این شرایط، هزینه زیادی هم برای یک روتر پرداخت نکردیم؛ اما یک محصول از نسل جدید استانداردهای وای‌فای، انتخاب می‌کنیم.

=========================

شاید به این مطالب هم علاقمند باشید: