وظایف سرپرستان سرور در زمینه مدیریت سرورها چیست؟

مدیریت سرور چیست؟

مدیریت سرور به نگه‌داری از سرورها برای دستیابی به بهترین عملکرد اشاره دارد. شما باید اطمینان حاصل کنید که سرورها امن و سالم هستند. این موضوع شامل انجام طیف گسترده‌ای از کارها می‌شود که نظارت بر سرور و بهینه‌سازی مولفه‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری از جمله آن‌ها است. به‌طور معمول، این وظیفه به سرپرستان سیستم‌ها یا تکنسین‌های شبکه محول می‌شود. از وظایف مهم این افراد به موارد زیر باید اشاره کرد: 

•  مدیریت کاربران و کنترل دسترسی
•  پیکربندی سرور
•  نصب و به‌روز‌رسانی نرم‌افزار سمت سرور
•  نظارت بر عملکرد پردازنده مرکزی، حافظه اصلی و شبکه
•  ساخت نسخه‌های پشتیبان از فایل‌ها برای بازیابی سریع
•  پیکربندی تنظیمات امنیتی مثل فایروال‌ها برای مقابله با حمله‌های سایبری

نگه‌داری از سرورها تضمین می‌کند که برنامه‌های وب‌محور درون‌سازمانی به‌خوبی اجرا می‌شوند. هنگامی که صحبت از نگه‌داری از سرور به میان می‌آید، حفاظت از زیرساخت‌ها، داده‌ها و سامانه‌های داخلی متصل به سرور نیز بر عهده سرپرست سیستم‌ها است. هنگامی که کسب‌و‌کاری بزرگ‌ و بزرگ‌تر می‌شود، به سرورهای جدیدی نیاز پیدا می‌کند. به همین دلیل، مدیران شبکه مجبور می‌شوند سرورهای دیگری را به معماری فعلی شبکه اضافه کنند و تغییراتی در پیکربندی اعمال کنند تا انعطاف‌پذیری در انجام کارها و مقیاس‌پذیری شبکه حفظ شود. وظیفه شما در این زمینه حصول اطمینان از این مسئله است؛ یعنی باید اطمینان حاصل کنید که سرورهایی که به‌تازگی افزوده شده‌اند، جواب‌گوی نیازهای کسب‌وکار هستند. 

مطلب پیشنهادی

راهنمای خرید ‌سرور

در زمان خرید ‌سرور به چه نکاتی باید دقت کنیم؟

مولفه‌های سخت‌افزاری

هنگامی که صحبت از مدیریت سرور به میان می‌آید، مسئول مربوطه وظیفه رسیدگی به مولفه‌های زیر را دارد:

پردازنده مرکزی 

از پردازنده مرکزی به‌عنوان مغز سرور یاد می‌شود که تمامی پردازش‌های ارسالی از سوی کلاینت‌ها را دریافت کرده، آن‌ها را پردازش کرده و پاسخ را برای آن‌ها ارسال می‌کند. به همین دلیل، نظارت دقیق بر میزان استفاده از پردازنده مرکزی یکی از وظایف مهم نگه‌داری از سرور است. سرپرستان سیستم‌ها می‌توانند از ابزارهای تخصصی برای تجزیه‌و‌تحلیل سرعت پردازش برنامه‌ها توسط پردازنده مرکزی استفاده کنند. علاوه بر این، میزان استفاده کلاینت‌ها از این مولفه باید به‌دقت بررسی شود. اگر کاربری بیش‌ازحد از توان پردازشی پردازنده استفاده کند، باعث می‌شود تا روند اجرای برنامه‌ها برای دیگر کاربران کند شود و عملکرد سرور کاهش پیدا کند. به همین دلیل، پردازنده باید به‌شکل یکسان در اختیار کاربران قرار بگیرد. این مسئله به‌ویژه زمانی که سرور میزبان ماشین‌های مجازی است، حائز اهمیت است. نکته مهم دیگری که در مورد پردازنده مرکزی باید به آن دقت کنید، دمای آن است. اگر دمای این مولفه به‌درستی مدیریت نشود، سرور می‌تواند در زمان کوتاهی گرم شود. برای اطمینان از داغ نشدن بیش‌ازحد سرورهای فیزیکی در مرکز داده، به فن‌های خنک‌کننده پیشرفته نیاز است.

حافظه اصلی 

حافظه دسترسی تصادفی (RAM) که حافظه کوتاه‌مدت سرور نام دارد، مسئول نگه‌داری کوتاه‌مدت اطلاعات است. برای آن‌که سروری عملکرد پایدار داشته باشد و در زمان کوتاهی برنامه‌های کاربردی را اجرا کند، به حافظه کافی نیاز دارد. مقدار حافظه اصلی که باید روی سرور نصب شده باشد به نیازهای کسب‌وکار بستگی دارد. به‌طور مثال، اگر قرار است از سرور برای عملیاتی مانند تجزیه‌و‌تحلیل و پردازش کلان‌داده‌ها استفاده شود، به حافظه زیادی نیاز است تا سرور بتواند خوشه‌های داده‌ای را بدون مشکل در حافظه میزبانی کند. سرپرست سیستم نه‌تنها باید به این مسئله دقت کند، بلکه باید بر میزان حافظه‌ای که برنامه‌های کاربردی یا سرویس‌های ویندوز در پشت صحنه از آن‌ها استفاده می‌کنند، نظارت کند. در صورت عدم توجه به این مسئله، برنامه‌هایی مثل مرورگرهای وب که همواره زبانه‌های زیادی روی آن‌ها باز می‌شود به‌سرعت حافظه را مصرف می‌کنند. به‌عنوان سرپرست شبکه شما باید میزان مصرف رم را زیر نظر داشته باشید تا مطمئن شوید همواره حافظه کافی وجود دارد. 

هارددیسک

هارددیسک اصلی‌ترین مکانیزم ذخیره‌سازی اطلاعات در سرور است. در مورد مبحث نگه‌داری از هارددیسک سرور، موضوعات مختلفی مطرح است. اول آن‌که باید هارددیسک‌ها را به‌دقت زیر نظر بگیرید تا بدانید چه زمانی به حداکثر ظرفیت ذخیره‌سازی خود نزدیک شده‌اند و دوم آن‌که باید عمر مفید آن‌ها ‌را بررسی کنید تا قبل از آن‌که با مشکل خرابی هارددیسک روبه‌رو شوید، آن‌را تعویض کنید. به‌طور معمول، بیشتر سرورها مثل سرورهای پرولیانت اچ‌‌پی گزینه‌هایی برای نظارت بر این مولفه در اختیار سرپرستان سیستم قرار می‌دهند. مسئله مهم دیگری که باید به آن دقت کنید، درجه حرارت هارددیسک‌ها است. به‌طور معمول، سرورها در رک‌ها قرار می‌گیرند که اگر فاقد مکانیزم سرمایشی مطلوب باشند، مولفه‌های سخت‌افزاری درون آن‌ها به‌سرعت گرم می‌شوند. به همین دلیل، باید درجه حرارت هارددیسک‌ها به‌ویژه در فصل گرم سال بررسی شود. اگر هارددیسک‌ها با درجه حرارت بالا برای مدت زمان طولانی کار کنند، عمر مفید آن‌ها کاهش پیدا می‌کند. 

مطلب پیشنهادی

راهنمای خرید برترین سرورهای موجود در بازار

آشنایی با بهترین و قدرتمندترین سرورهای موجود بازار

شبکه/پورت

پورت‌های شبکه به‌عنوان نقطه اتصال در سرورها عمل می‌کنند. سرورها از طریق کابل شبکه و پورت شبکه به استوریج‌ها متصل می‌شوند تا فرآیند تبادل اطلاعات را انجام دهند. به همین دلیل باید بررسی کنید که کابل‌های اتصال‌دهنده مشکلی نداشته باشند و در صورتی که مشاهده کردید سرعت افت پیدا کرده است از کارت‌های شبکه خارجی که امکان نصب آن‌ها روی شکاف‌های توسعه سرور وجود دارد، استفاده کنید تا بتوانید از مزایای شبکه‌های 10 یا 40 گیگابیتی و بالاتر بهره‌مند شوید. 

سرویس‌های کاربردی 

علاوه بر مولفه‌های فیزیکی که نیازمند نگه‌داری هستند، نرم‌افزارها، سرویس‌ها و راه‌حل‌های امنیتی نصب‌شده روی سرور نیز به رسیدگی و نگه‌داری نیاز دارند. از مولفه‌های مهمی که باید به آن‌ها دقت کنید به موارد زیر باید اشاره کرد:

WAF

فایروال‌های ‌برنامه وب (WAF)، از برنامه‌های نصب‌شده روی سرور در برابر حملات مخرب محافظت می‌کنند. این حملات می‌توانند نفوذ به زیرساخت‌ها، از دست رفتن داده‌ها یا خرابی تجهیزات سخت‌افزاری را به‌وجود آورند. یک دیوارآتش WAF ترافیک‌های مخربی را که از اینترنت به سمت سرور می‌آیند مسدود می‌کنند. و به این شکل از برنامه‌های وب‌محور محافظت می‌کنند. به همین دلیل، سرپرستان سیستم‌ها باید تنظیمات دیوارهای آتش را برای مقابله با بردارهای حمله به‌درستی پیکربندی و مدیریت کنند و خط‌مشی‌های دقیقی را برای دسترسی به سرور تدوین کنند.

متعادل‌سازی بار

متعادل‌سازی بار (LoadBalancer)، نقش مهمی در توزیع ترافیک ورودی به شبکه میان چند سرور دارد. به بیان دقیق‌تر، با توزیع بار کاری میان سرورهای مختلف، عملکرد برنامه‌های کاربردی را بهبود می‌بخشد. متعادل‌کننده‌های بار دسترس‌پذیری و قابلیت اطمینان بالا را تضمین می‌کنند. به همین دلیل، سرپرستان سیستم‌ها باید اطلاعات کاملی درباره انواع مختلف متعادل‌کننده‌های بار داشته باشند تا بتوانند از راه‌حل مناسبی روی سرور استفاده کنند. 

مولفه‌های نرم‌افزاری سمت سرور

سرپرستان شبکه باید درباره نرم‌افزار‌هایی که قرار است روی سرور نصب شوند، اطلاعات کاملی داشته باشند. به بیان دقیق‌تر، باید درک درستی از وابستگی‌های نرم‌افزاری زیرساخت داشته باشند تا بتوانند به‌شکل درستی آن‌را مدیریت کنند. اصل مهمی که باید در این بخش به آن دقت کنید، به‌روز بودن نرم‌افزارها و شناسایی برنامه‌هایی است که عملکرد سرور را کاهش می‌دهند. از مولفه‌های نرم‌افزاری رایجی که روی بیشتر سرورها نصب می‌شوند باید به زبان برنامه‌نویسی PHP، پایگاه داده MySQL، سیستم‌عامل سرور، وب‌سرور NGINX و Redis/Varnish اشاره کرد که همگی نیازمند رسیدگی هستند. این مسئله باید در هر دو بخش عملکردی و امنیت مورد بررسی قرار گیرد. 

مولفه‌های زیرساختی سرور

علاوه بر مواردی که به آن‌ها اشاره کردیم، سازمان‌ها برخی از ویژگی‌ها و مولفه‌های کلیدی سیستم‌عامل‌ها را روی سرورها نصب می‌کنند که از مهم‌ترین آن‌ها به موارد زیر باید اشاره کرد:

سامانه نام دامنه (DNS)

سامانه نام دامنه، نام دامنه‌ها را به آدرس‌های آی‌پی قابل فهم برای ماشین‌ها ترجمه می‌کند. با وجود میلیون‌ها نام دامنه، دایرکتوری سامانه نام دامنه می‌تواند به‌سرعت بزرگ شود. به همین دلیل است که این دایرکتوری در سرورهای مختلف به‌شکل توزیع‌شده ذخیره‌سازی می‌شود. اگر سرور DNS به‌درستی پیکربندی نشده باشد، کاربران نمی‌توانند به وب‌سایت‌ها دسترسی پیدا کنند. برای مدیریت DNS، می‌توانید از نرم‌افزار سرور DNS یا ارائه دهنده‌ خدمات DNS استفاده کنید.

پایگاه داده

اگر از سامانه مدیریت بانک‌های اطلاعاتی MySQL استفاده می‌کنید، مدیریت پایگاه داده معمولا با PHPMyAdmin انجام می‌شود. شما می‌توانید با استفاده از نرم‌افزار فوق سرورهای پایگاه داده را ایجاد و مدیریت کنید. وظایف معمول مدیریت پایگاه داده، شامل اعمال تغییرات، بهبود سطح امنیت، پشتیبان‌گیری و بازیابی از داده‌ها است. MySQL یک سامانه مدیریت پایگاه داده رابطه‌ای منبع‌باز (RDBMS) است. می‌توانید از دستورات MySQL برای وارد کردن یا بازیابی پایگاه داده استفاده کنید. شرح وظایف سرپرستان سیستم‌ها در این حوزه، فعال یا متوقف کردن سرویس‌های MySQL، حذف یا افزودن حساب‌های کاربری، به‌روزرسانی MySQL و غیره است. 

مدیریت زبان برنامه‌نویسی پی‌اچ‌پی

PHP یک زبان برنامه نویسی محبوب سمت سرور است که برای توسعه وب استفاده می‌شود. کدهای PHP در وب‌سرور توسط یک مفسر PHP پردازش می‌شوند و تنها روی سروری که PHP روی آن نصب شده، تفسیر می‌شوند.

بسیاری از سرورهای میزبانی دارای نسخه‌های ازپیش‌نصب‌شده PHP هستند. بسته به نگارشی که برنامه‌های وب‌محور بر مبنای آن‌ها نوشته شده‌اند باید از نسخه هماهنگ این زبان برنامه‌نویسی استفاده شود. به همین دلیل، یکی از وظایف سرپرستان سیستم، نصب نسخه‌ای سازگار و ایمن از پی‌اچ‌پی برای پاسخ‌گویی به نیازهای کاربران است. 

مدیریت کاربران SSH/FTP 

پروتکل پوسته امن SSH سرنام Secure Shell، پروتکلی است که ارتباط امن با شبکه را امکان‌پذیر می‌کند. این پروتکل، فرآیند رمزگذاری و احراز هویت قوی برای یکپارچگی داده‌ها را ارائه می‌کند. پروتکل انتقال فایل (FTP)، به منظور اشتراک‌گذاری فایل‌های کامپیوتری بین یک کلاینت و سرور در یک شبکه کامپیوتری مورد استفاده قرار می‌گیرد. یکی از وظایف سرپرستان سیستم، ساخت حساب‌های کاربری و مدیریت کاربران به‌منظور استفاده از پروتکل‌های مذکور است. لازم به توضیح است که اگر از کنترل پنل سرور استفاده می‌کنید، نیازی به دسترسی به سرور از طریق ترمینال نیست.

سرویس‌ها

گاهی اوقات، نرم‌افزارهای کاربردی جدیدی روی سرور نصب شده یا از آن حذف می‌شوند که باعث می‌شوند تغییراتی در سرویس‌های ویندوز اعمال شوند. در این حالت، مسئولیت راه‌اندازی دوباره سرویس‌ها با سرپرست سیستم است. 

با استفاده از کنترل پنل سرور می‌توانید سرویس‌ها را در زمان کوتاهی اجرا یا متوقف کنید. از سرویس‌هایی که به‌شکل مستمر فعال و غیرفعال می‌شوند باید به MySQL، Elasticsearch، PHP، NGINX، Redis، Varnish و غیره اشاره کرد. 

مولفه‌های امنیتی سرور

هکرها دائما راه‌های جدیدی برای ورود به سرورها و شبکه‌های سازمانی پیدا می‌کنند. کافی است تنها یکی از پورت‌های سرور به اشتباه پیکربندی شده، باز باشند یا رخنه‌ای وصله‌نشده وجود داشته باشد تا هکرها به‌راحتی به شبکه سازمانی وارد شوند. برای پیشگیری از بروز هرگونه حمله به شبکه سازمانی باید زیرساخت‌ها را به‌درستی بررسی و در صورت لزوم تقویت کنید. از مولفه‌های امنیتی سمت سرور که نیازمند رسیدگی هستند به موارد زیر باید اشاره کرد:

فایروال برنامه‌های وب

• همان‌گونه که اشاره کردیم، فایروال ترافیک داخلی و خارجی شبکه را رصد می‌کند و نظارت دقیقی اعمال می‌کند. با این‌حال، سرپرستان سیستم‌ها نیز مسئولیت رسیدگی به ترافیک شبکه، مسدود‌سازی ورودی‌های مشکوک، ساخت فهرست سفید از آی‌پی‌ها و غیره را دارند. راه‌اندازی و نگه‌داری درست از فایروال‌ها مانع از آن می‌شود تا افراد غیرمجاز به‌راحتی به داده‌های حساس دسترسی پیدا کنند. 

تشخیص نفوذ و تهدید

• با استفاده از سیستم‌های تشخیص نفوذ می‌توانید ترافیک مخرب و غیرعادی را تشخیص دهید. این سامانه‌ها فایل‌های در حال انتقال در شبکه را پویش می‌کنند و قادر به نظارت بر الگوها به‌منظور شناسایی موارد مشکوک هستند. 

محدودسازی دسترسی به منابع 

• سرپرستان سیستم‌ها باید امتیازات دسترسی به شبکه‌ها، فایل‌ها، دایرکتوری‌ها و سایر عناصر سرور را به‌درستی تنظیم کنند تا افراد متناسب با عنوان شغلی که دارند به اطلاعات دسترسی داشته باشند. 

امنیت رمز عبور

• سرپرستان شبکه باید خط‌مشی‌هایی برای گذرواژه‌ها تنظیم کنند و کاربران را ملزم به رعایت آن‌ها کنند. حداقل طول گذرواژه‌ها، پیچیدگی و خط‌مشی‌های انقضای رمز عبور از موارد مهمی هستند که باید به آن‌ها دقت شود. 

پیکربندی وب‌سرور 

وب‌سرورها نقش مهمی در تداوم فعالیت‌های تجاری سازمان و مشتریانی دارند که سازمان به آن‌ها خدمت‌رسانی می‌کند، به همین دلیل سرپرستان سیستم باید تنظیمات مربوط به وب‌سرورها را به‌درستی پیکربندی کنند. وب‌سرورها شامل یک سیستم‌عامل، وب‌سرویس، پایگاه داده و زبان برنامه‌نویسی هستند که همگی باید به‌درستی پیکربندی شوند. امروزه، پشته LAMP یکی از محبوب‌ترین راه‌حل‌هایی است که تیم‌های توسعه نرم‌افزاری از آن استفاده می‌کنند و روی بیشتر سرورها نصب می‌شود. 

اهمیت مدیریت موثر سرور

مدیریت سرور زمان خرابی و نقض داده‌ها را کاهش می‌دهد و مانع از خرابی زودهنگام سرورها می‌شود. در صورت عدم مدیریت درست سرور، هکرها به‌راحتی از آسیب‌پذیری‌ها سوءاستفاده کرده و به سرورها حمله می‌کنند. امروزه، هکرها می‌توانند مکانیزم‌های احراز هویت را دور بزنند تا به داده‌های حساس سازمانی دسترسی پیدا کنند یا حتا اطلاعات را به‌طور کامل پاک کنند. به همین دلیل، سرور باید به‌طور منظم مدیریت شود تا محیط پایداری برای انجام فعالیت‌ها در اختیار کارمندان قرار بگیرد. در نتیجه عدم مدیریت صحیح سرور، عملکرد منفی بر فعالیت‌های تجاری خواهد گذاشت و آسیب زیادی به اعتبار یک برند خواهد زد.