بیکارترین و پرکارترین تحصیل‌کردگان رشته‌های دانشگاهی ایران در چند سال اخیر

بیکارترین رشته‌های دانشگاهی طبق گزارش‌های سال 97

باشگاه خبرنگاران جوان در مرداد 97 با استناد به بررسی‌های پژوهشکده آمار ایران طی سال‌های 1387 تا 1395 گزارشی منتشر کرد که نشان می‌داد دو رشته «حفاظت محیط زیست» و «علوم کامپیوتر» طی این سال‌ها بیشترین آمار بیکاری را به خود اختصاص داده‌اند. طبق این بررسی‌ها در سال 89 نرخ بیکاری فارغ التحصیلان رشته علوم کامپیوتر به 50 درصد رسید (رشته علوم کامیپوتر با رشته مهندسی کامپیوتر اشتباه گرفته نشود).

رشته حفاظت محیط زیست نیز با این‌که فارغ‌التحصیلان کمتری دارد، یکی از صدرنشینان جدول بیکارترین رشته‌های دانشگاهی ایران است.

همچنین به‌رغم اهمیت علوم پایه در پیشرفت علوم و صنایع دیگر، فارغ‌التحصیلان این رشته‌ها در بازار کار فرصت‌های شغلی زیادی پیدا نمی‌کنند. علوم زیستی، فیزیک و ریاضیات نیز از جمله رشته‌هایی هستند که آمار بیکاری بالایی دارند.

پرکارترین رشته‌های دانشگاهی با آمار اشتغال بالا طبق گزارش‌های سال 97

گزارش فوق همچنین نشان می‌داد که چهار حوزه بهداشت (پزشکی و دیگر رشته‌های مرتبط)، تربیت معلم و خدمات امنیتی (رشته‌های نظامی و امنیتی) طی تقریبا یک دهه گذشته آمار اشتغال بهتری داشته‌اند و پرکارترین یا شاغل‌ترین رشته‌های فعلی بازار به شمار می‌روند. دامپزشکی نیز که قبلا آمار بیکاری فارغ‌التحصیلان آن دورقمی بود طی سال‌های 94 و 95 با تقاضای زیادی مواجه و آمار بیکاری آن تک‌رقمی شد.

در کل، یکی از بهترین وضعیت‌های شغلی مربوط به خدمات امنیتی و نظامی است، زیرا دانشگاه‌های نظامی و دانشکده‌های افسری معمولا به شرط خدمت دانشجو می‌پذیرند.

خبرگزاری تسنیم در مهرماه 96 نیز با استناد به بررسی‌های پژوهشکده آمار ایران، گزارشی منتشر کرد که نشان می‌داد، حفاظت از محیط زیست، علوم کامپیوتر و هنر به‌ترتیب با 49 درصد، 40 درصد و 27 درصد، بیشترین آمار بیکاری را داشتند.  

اما یکی از جدیدترین آمارها در 20 فروردین 98 به نقل از مرکز آمار و اطلاعات راهبردی در سایت روزنامه کیهان منتشر شد. این گزارش نیز نشان می‌داد که فهرست پرکارترین و بیکارترین رشته‌های دانشگاهی کشور تغییر چندانی نداشته است. مرکز آمار و اطلاعات راهبردی پس از بررسی وضعیت اشتغال بیش از 12 میلیون نفر از هموطنان در 22 رشته دانشگاهی، پرکارترین و بیکارترین رشته‌ها و آمار بیکاری آن‌ها را به ترتیب زیر اعلام کرده است:

برخی از پرکارترین رشته‌های دانشگاهی

• بهداشت شامل پزشکی، داروسازی و... (8/7 درصد)
• تربیت معلم و علوم تربیتی (9/3 درصد)
• خدمات امنیتی و نظامی (10 درصد)
• خدمات حمل‌ونقل (10/6 درصد)
• دامپزشکی (13/3 درصد)
• علوم انسانی (14/1 درصد)

برخی از بیکارترین رشته‌های دانشگاهی

• حفاظت محیط زیست (37/5 درد)
• علوم کامپیوتر (33/1 درصد)
• علوم زیستی (28 درصد)
• معماری و ساختمان‌سازی (26/2 درصد)
• علوم طبیعی یا فیزیکی (25/7 درصد)
• صنعت و فرآوری (25/2 درصد)
• حقوق (24/1 درصد)

طبق آمارهای این مرکز، با وجود استقبال بازار از رشته‌ها و حرفه‌های مهندسی نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان این رشته‌ها 21/10 درصد است. رشته هنر با آمار بیکاری 23/5 درصد مواجه است. نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان رشته‌های ریاضیات و آمار نیز 15/4 درصد است که در مقایسه با برخی دیگر از رشته‌ها چندان بد نیست.

باتوجه به حساسیت و اهمیت بازار کار و ارتباط آن با تحصیلات و مهارت‌های کارجویان، بایسته است هر سال تحقیقات و آمارگیری جامع و دقیقی از سوی نهادهای رسمی در این‌خصوص انجام ‌گیرد تا دانش‌آموزان و دانشجویان با مراجعه به آن، رشته و شغل آینده خود را آگاهانه‌تر انتخاب کنند.

امید است کسانی که قصد ورود به دانشگاه‌ دارند یا دانشجویانی که درصدد ادامه تحصیل هستند، با انتخاب آگاهانه‌تر رشته‌ها و گرایش‌های مورد علاقه‌شان، هم به نیازهای بازار کار ایران پاسخ دهند و هم آینده بهتری برای خود رقم بزنند.