جادوگران جدید دنیا هستیم!

یک فوق دکتری بیولوژیک با استفاده از الگوریتم‌های ژنتیک موفق شده بود تا به یک قدمی درمان سرطان کبد برسد. این ویدیو را برای برخی دوستانم ارسال کردم و روزهای بعد از آن نیز به‌عنوان یک رخداد جالب برای دیگران تعریف می‌کردم. این موضوع در ذهنم بود تا بر حسب اتفاق و در پایان یک روز کاری بسیار خسته‌کننده و در شرایطی که چندان سرحال نبودم، مشغول دیدن فیلمی درباره آرون شوارتز، یکی از پایه‌گذاران سایت بی‌اندازه جذاب ردیت شدم که گاه از او با نام «فرزند اینترنت» نام برده می‌شود که از قضا نام فیلم هم همین بود:
 The Internet's Own Boy: The Story of Aaron Swartz

جدا از موضوع فیلم که بر فشارهای وارده بر آرون شوارتز از سوی سیستم‌های نظارتی ایالات متحده امریکا و در نهایت خودکشی ظاهراً ساختگی وی تمرکز داشت، در جایی از فیلم نقل قولی از این جوان باهوش و افسارگسیخته دنیا با صدای خود وی به این مضمون آمده است که ما [برنامه‌نویس‌ها] قدرت جادوگری داریم و می‌توانیم جادو کنیم. کاری که او بارها و بارها انجام داد و در نهایت، جان خود را بر سر استفاده از این قدرت جادویی برای نبرد بر سر به ‌دست آوردن آزادی واقعی اطلاعات گذاشت.

این دنباله از رخدادها در کنار بسیاری اخبار هیجان‌انگیز دیگر همچون سیستم‌عامل Brillo گوگل برای سوار شدن روی دستگاه‌هایی که قرار است در آینده جزیی از اینترنت اشیا باشند، بیش از پیش من را قانع می‌سازد که حقیقت در این جمله‌های شوارتز نهفته است: «تمام کسانی که در حال حاضر به دانش برنامه‌نویسی مجهز هستند، جادوگران دنیا محسوب می‌شوند؛ زیرا هر کجای دنیا را نگاه می‌کنیم نه رد پا بلکه جای پای این گروه را در حوزه‌های گوناگون به‌وضوح مشاهده می‌کنیم.» تمام صفحات اینترنتی که روزانه اطلاعات خود را از آن‌ها می‌گیریم، تمام ابزارها و تجهیزات پزشکی مدرن و دقیق دنیا که به نجات جان بیماران کمک می‌کنند، تمام تجهیزات کمک مهندسی که اجازه ساختن برج‌ها و سازه‌های بی‌اندازه غول‌پیکر را به مهندسان می‌دهند و بسیاری از موارد دیگر که شاید موضوع‌های مورد بحث در رشته‌های مهندسی پزشکی و مانند آن نمونه‌های بسیار کوچک باشند، بدون حضور برنامه‌نویسان محقق نمی‌شدند. این چاقوی تیز لبه دیگری هم دارد که بسیاری از کسانی که به دانش برنامه‌نویسی تسلط دارند، از این قدرت جادویی بی‌اطلاع هستند و گاه ظرفیت تأثیرگذاری خود را به‌ هیچ عنوان درک نکرده‌اند. شاید مثال بارز این موضوع دستمزدی باشد که برنامه‌نویسان برای خود مطالبه می‌کنند. در حالی که یک بازیکن لیگ برتر فوتبال که تحصیلات وی به‌زحمت به سوم راهنمایی می‌رسد و در برابر بازیکن‌های سطح دو و سه کشورهای دیگر نیز کم‌ترین حرفی برای گفتن به لحاظ تکنیک و تاکتیک و برنامه‌پذیری ندارد، سالانه دستمزدهای چند صد میلیونی و چند میلیاردی دریافت می‌کند؛ برنامه‌نویسان حاضریم  برای کاری که اصولاً تعداد کسانی که قادر به انجام آن در دنیا هستند به نسبت جمعیت جهان بسیار ناچیز است، دستمزدی ناچیز و بی‌مقدار دریافت کنند که قیاس دانش، تأثیرگذاری ذاتی کار برنامه‌نویسان به نسبت گروهی همچون فوتبالیست‌ها قیاسی مع‌الفارغ و بدون معنا است.

در واقع، آن‌چه من در این‌جا قصد طرح آن ‌را داشتم، نه بی‌احترامی به قشر یا گروهی خاص، بلکه مقایسه میزان اثرگذاری هر یک از گروه‌های دانشی و مهارتی و میزان اثرگذاری آن‌ها بر آینده دنیا است. موضوعی که پرواضح است یک پای اصلی آن - اگر نه هر دو پا - برنامه‌نویس‌ها و مهندسان نرم‌افزار هستند که در نزدیک به چهار دهه گذشته، سایر بخش‌های این بدنه بر آن استوار هستند و این همان موضوعی است که ما نیز باید به آن واقف باشیم و ارزش خود را بدانیم و صرف این موضوع که ارزش کار ما به اندازه نجات یافتن یک انسان قابل مشاهده نیست، به‌ معنای آن نیست که ارزش کم‌تری دارد و من بر این موضوع اعتقاد راسخ دارم. البته باید به این موضوع توجه داشت، همان طور که یک فوتبالیست را با بازیکنان دیگر کشورها مقایسه می‌کنیم، میزان دانش، توانمندی و اثرگذاری خود را به‌عنوان یک برنامه‌نویس با برنامه‌نویس‌های دیگر دنیا مقایسه کنیم و خود را به بوته آزمایش بگذاریم تا مطمئن شویم این قدرت جادوگری حقیقتاً در دستان ما قرار دارد و دچار توهم نبوده‌ایم. در غیر این صورت، بدیهی خواهد بود هرگاه از ما پرسیده شود «مگر چه توانمندی دارید که این درخواست را دارید؟» باید سر در جیب خویش فرو بریم و در پایان به هرچه ارزانیمان داشتند، بسنده کنیم. شما را به دیدن این فیلم تشویق می‌کنم و امیدوارم بتوانم روزی مقاله‌ای کامل درباره آرون شوارتز به رشته تحریر درآورم.